Boxeo

        

César Campuzano. Foto cedida por Alberto Canle

 

      O noso boxeador máis destacado foi o peso medio, César Campuzano, de nome completo Teodoro César Campuzano Sanz. Apesares de que na Federación Española de Boxeo figura como nado en Redondela cara a 1907 (outras fontes establecen o ano 1905), en visita realizada ao rexistro da nosa vila non atopei o certificado de nacemento. A isto hai que engadir que nun xornal da época afírmase que naceu en Pontevedra. De tódolos xeitos o que si é certo e que a prensa o consideraba como un boxeador de Redondela. Aquí se criou e aquí rexentaba un cine o seu pai Nicolás Campuzano. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/05/os-cines-de-redondela.html ) Os seus combates eran seguidos polo público redondelán e, en menor medida, polo de O Porriño, onde se estableceu o seu irmán Arturo.

        Con once anos, en 1918, emigrou coa súa nai a Arxentina, onde se adicou a actividades comerciais e tamén practicou o rugby e o remo. O combate entre Dempsey e Carpentier espertoulle a súa afección polo boxeo iniciándose na súa práctica no C. D. Barracas. En 57 combates tan só sofreu sete derrotas aos puntos, unha delas ante Méndez, campión arxentino e finalista nas Olimpiadas de París de 1924. Tamén destaca desta época o seu match nulo ante o uruguaio Gómez Campión Panamericano.

        A imposibilidade de pelexar coa selección arxentina provocou a súa volta a España en 1928. Baixo as ordes da Federación Española presentouse o 9 de xuño nun combate de exhibición durante os Campionatos de Cataluña, loitando co tamén retornado Dionisio Fernández, nado en Zamora. Precisamente este boxeador salvaríalle a vida uns días despois cando se foron a bañar no mar ao saír do adestramento. As olas impedíanlle a César regresar e subir ás rochas, sendo golpeado contra elas, ata que Dionisio conseguiu sacalo da auga. O propio Campuzano co seu acento arxentino explicaba nos xornais da época o sucedido:-“Primero sentía el percanse por el agua que tragaba. ¡Che! Pensaba que iba a subir otra vez de peso. Pero, ¡que farra!, luego no me quedaba ya tiempo sino para pensar en mis viejos”.

 

César Campuzano coa súa familia en Redondela. Foto cedida por Alberto Canle

 Ese mesmo ano acadou o Campionato de España Amateur de peso medio (75 Kg.), o que lle valeu a súa clasificación para as Olimpíadas de Amberes 1928. Nesta competición non pasou a primeira eliminatoria, perdendo co estadounidense H. H. Henderson. Nun xornal da época no que se analiza a derrota dos boxeadores españois, a vitoria do americano achácase a unha decisión arbitral considerada unha “incalificable usurpación”. Tras as Olimpíadas debutou como profesional en Vigo o 4 de outubro de 1928, nunha velada a prol da Asociación de Prensa. Enfrontouse daquela a Recio, campión de Andalucía e Levante ao que venceu cun rotundo K. O.

En 1929 o campión de España en peso medio foi penalizado con seis meses de suspensión e a perda do título que se poría en xogo. Entre os aspirantes ao campionato resultaron finalistas Campuzano e o catalán Lorenzo. Gañaría este último aos puntos no combate definitivo celebrado en Valencia o 31 de maio de 1930. Esta loita fora atrasada por enfermidade de Campuzano, quen solicitou a repetición do combate por non poder prepararse en condicións, mais nunca volveron a pelexar polo título. Ese mesmo ano vence a Frías, campión de Cuba.

O único combate deste boxeador en Redondela do que hai constancia foi en marzo de 1930,

no primeiro certame de boxeo organizado na vila. Celebrouse no Círculo Mercantil de Redondela a prol das familias dos mariñeiros falecidos nunha tráxica xornada na que naufragaron un barco de Redondela e catro de Bouzas. Houbo dous combates de exhibición, o de César Campuzano Sanz contra Edelmiro Morales “Cañoto” (Vigo, Campión de España 1930) e o de Lafuentre contra Julián. Naquela xornada tamén competiron catro afeccionados locais dos 5 combates programados: Varela venceu a González, por puntos; Arturo Pérez a Besada, tamén aos puntos; Ramón Rey a Gallego, por eliminación; Chalala e Novás, combate nulo; e no de Posada e Ferrón, retirouse este último por desacordo cos xuíces nomeados. A velada completábase coa exhibición ximnástica de tres rapaces vigueses.

En setembro de 1930 Campuzano anuncia dende Zamora, onde se atopa aumentando o seu palmarés, que en novembro partirá cara a Buenos Aires, onde foi contratado para unha serie de combates. Estableceríase naquel país, onde despois de deixar o boxeo fundaría a Peña Amigos del Box, coa que a mediados dos 50 se reunía cada mes para homenaxear aos antigos boxeadores.

Outros boxeadores.

Entre os amateurs que participaron na velada en Redondela que vimos anteriormente atopábase tamen o redondelán González que sería derrotado aos puntos por Varela.

Outro boxeador daqueles anos sería Eugenio Garrido Iglesias “La Ciencia del Ring”, veciño de Saxamonde. En 1930 e con tan só 18 anos xa se fai un oco entre os boxeadores galegos de peso pluma, enfrontándose entre outros a Cabaco (Gondomar), Gil Sánchez (Ferrol), Lapido, Mario... Nese mesmo ano caese do programa dunha velada de boxeo por comunicar os seus familiares que levaba tres días desaparecido. Sería o inicio dunha caída que remataría coa súa detención en novembro de 1932 por agredir a un taxista e cometer varios roubos.

En 1941 comeza a competir Amador Costas, de Chapela, considerado daquela como un “welter de pegada fácil” e que con tan só dous combates xa tiña ofertas para ir boxear á Coruña. En 1944 despertaron moito interese os seus combates co ourensán King Kong.

Outro destacado era Francisco González Sánchez (Paco Piriquito), campión militar de natación e boxeo, que en 1958 pelexou varias veces contra Jesús Martínez, de Pontevedra. Outros dos seus opoñentes serían Valentín e Maquieira. Tamén boxeaban naqueles anos Fontán, de Redondela; e “Pozas”, de Cabeiro.

Nas festas da Coca de 1952 houbera unha velada de boxeo no cine Fantasio (daquela cine Figueiral) que tiña como derradeiro combate o de “Raspeli e Rosini”, que non eran outros que os redondeláns Raspelo e o fillo da Rosina. Como os dous eran amigos, puxéronse de acordo para amañar o combate e gañar os cartos sen mancarse. Pero nada mais comezar, a un deles se lle escapou a man golpeando fortemente ao outro, que enfadado devolveu o puñazo. A cousa foise quentando e ao rematar, os dous recibirán cadansúa morea de golpes.

Voltou a celebrarse unha velada de boxeo nas festas da Coca de 1971, nun programa que incluía loita grecorromana: “Welter: González-Cañoto (Vigo). Gallos: Rebollo (orensano)-Bernárdez (Vigo). Super- welters: Martínez Leal (Coruña)-Silva (campeón galaico- astur). Super-ligeros: Jaime (gran noqueador)-Carrera (finalista campeonato de España). Plumas: Vieitez (orensano)-Campos (campeón galaico-astur). Combate de Fondo (ligeros): Puialto (campeón gallego)-Zamora (subcampeón de España).”

 

Judith Barbosa 2011. Foto: Óscar Vázquez-La Voz de Galicia

 

No 2006 se celebrou no pavillón a III Gran Velada Internacional de Boxeo de Redondela. Foi a primeira vez que pelexou en Redondela Judith Barbosa Sotelo (Cesantes 1988) que no 2005 e con tan só 17 anos acadou o Campionato de España (daquela oficioso). Máis tarde pasaría a adestrar no centro de alto rendemento de Murcia. No 2011 revalidou o título de peso lixeiro, 60 kg., e pasou a formar parte do equipo pre-olímpico español, que por desgraza non se clasificou para as primeiras Olimpíadas con boxeo femenino. No 2014 acadou o seu terceiro campionato de España, nesta ocasión en peso welter-lixeiro, 64 kg. Despois de ser nai e compaxinando o boxeo co seu traballo coma militar acadou o seu cuarto campionato en 2018, en categoría welter, 69 kg.

Actualmente en Redondela contamos co club de boxeo Gimnasio Escuela Omnihum.

Autor: Juan Migueles

 

BIBLIOGRAFÍA

Redondela, crónica dun tempo pasado. A Segunda República e o primeiro franquismo. Gonzalo Amoedo e Roberto Gil. Edicións do Castro 2002.

Aportes: Alberto Campuzano Canle e Manuel Migueles

Mundo Deportivo

ABC

Galiciana http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => El Pueblo Gallego, La Noche, La Región