viernes, 22 de mayo de 2020

Os inicios musicais en Redondela. Os trobadores.

Escultura aos trobadores na Illa San Simón. Foto: Juan Migueles

Para comezar a falar de música en ou de Redondela debemos remontarnos aos trobadores:


Mendiño
Nos cancioneiros portugueses pode aparecer coma Mendiño, Mendinho ou Meendinho. Del non se coñece ningún dato e tan só se conserva unha única cantiga de amigo que é considerada unha das máis importantes da literatura trobadoresca galego-portuguesa. A cantiga fala da Illa de San Simón, polo que o consideramos un persoeiro de Redondela a pesares de que se descoñeza o seu lugar de nacemento. Adicóuselle o Día das Letra Galegas de 1998, compartindo este galardón con Martín Codax e Johan de Cangas. Por este motivo na illa de San Simón erixiuse unha estatua que lembra aos tres trobadores. Unha rúa e un instituto de Redondela tamén reciben o nome de Mendiño.

Sedia-mi eu na ermida de San Simion
e cercaram-mi as ondas, que grandes son ;
¡eu atendendo o meu amigo,
eu atendendo o meu amigo,

Estando na ermida, ante o altar,
(e) cercaron-mi as ondas grandes do mar ;
¡eu atendendo o meu amigo,
eu atendendo o meu amigo !

E cercaron-mi as ondas, que grandes son ;
non ei (i) barqueiro nen remador ;
¡eu atendendo o meu amigo,
eu atendendo o meu amigo !

E cercaron-mi as ondas grandes do mar ;
non ei (i) barqueiro, nen sei sei remar ;
¡eu atendendo o meu amigo,
eu atendendo o meu amigo !

Non ei (i) barqueiro nen remador ;
morrerei, fremosa, no mar maior ;
¡eu atendendo o meu amigo,
eu atendendo o meu amigo !

Non ei (i) barqueiro, nen sei remar ;
morrerei fremosa no alto mar  ;
¡eu atendendo o meu amigo,
eu atendendo o meu amigo !
Cancioneiro da Vaticana : 438 e Cancioneiro da Biblioteca Nacional : 568.

Airas Nunes (S. XIII)
Semella que este trobador foi un clérigo veciño de Santiago do que se conservan 16 composicións. Nunha destas cantigas narrou como Redondela era asaltada por soldados dos Churruchaos:

O meu senhor obispo na Redondela hũu dia
de noite com gram medo de desonrra fogia;
eu hyndo-m'aguysando por hyr com el mha via
achey hũa campanha assas brava e crua,
que me decerom logo de cima da mha ruiva
azemela, et ca m'alevarom-na por sua

E desque eu naçi'a nunca entrara em lide,
pero que já fora cabo Valedolide
escoltar doas muytas que fezerom en Molide
e ali me lançarom a mi a falcatrua
a mais escudeiros, gage o Churruchão,
et taaes sergentos, cá nom gente de rua

Ali me desbulharom do tabardo e dos panos
et nõ houverõ vergonha dos mis cabelos canos
nem me derom por ende grãs nem abanos
leixaron-me qual fuy nado no meyo de la ria,
et huũ donato tinhoso que a de par estava
chamav'a minha nana velha fududadia.
(nº 468 do Cancioneiro da Vaticana)

Johan Soarez Somesso
        No 2013 o investigador Henrique Monteagudo chega á conclusión de que este trobador era natural de Chapela. Considéranse da súa autoría vinte e cinco cantigas do Cancioneiro da Biblioteca Nacional (Colocci Brancuti). Cod. 10991. Reprodução facsimilada. Lisboa: Biblioteca Nacional / Imprenta Nacional – Casa da Moeda, 1982. Sendo unha delas de escarnio e as vinte e catro restantes de amor.

         En época máis recente os referentes musicais en Redondela serán Casto Sampedro Folgar e Reveriano Soutullo Otero.

Autor: Juan Migueles

BIBLIOGRAFÍA
Cantigas D'escarnho e de Mal Dizer. Manuel Rodrigues Lapa. Ed. Galaxia, 1970.
A personalidade histórica do trobador Johan Soayrez Somesso. Henrique Monteagudo. Instituto da Lingua Galega - Universidade de Santiago de Compostela, 2013.
Faro de Vigo
Wikipedia

No hay comentarios:

Publicar un comentario