Anecdotario Redondelán: Os Pombais de Redondela.

miércoles, 12 de abril de 2023

Os Pombais de Redondela.

Pombal de Torres Agrelo. Foto: Torres Agrelo

Un pombal é o lugar onde se crían pombas, podendo chamarse pombeiro, cando é de reducidas dimensións. Esta práctica viviu tempos mellores en Redondela. A beleza destas aves as converte nun obxecto decorativo, pero non é o único motivo para telas. A carne dos pichóns é moi apreciada, apesares de que o seu consumo sempre foi minoritario no noso concello. O motivo non é outro que o económico (“Gando de pico non pon ao dono rico”), polo que na busca de pombais antigos teremos que reparar en pazos e casas destacadas. “Si tiene capilla, palomar y ciprés, pazo es”. Podemos citar aquí como pombal interior o existente na parte máis alta da Casa da Torre, no casco urbano de Redondela, e como pombais exteriores: o do Pazo de Torres Agrelo, en Cesantes; o da Casa dos Táboas, en Reboreda; o do Pazo de Torrecedeira, en Cedeira, ou o da Casa de María Arango, no límite de Redondela con Cedeira. Estes últimos son un tipo de pombal construído en pedra e con tella do país de base circular, que se estende por toda Galicia.

Pombal da Casa dos Táboas. Foto: J. Migueles

Pombal do Pazo de Torrecedeira. Arquivo do Concello de Redondela

Un terceiro uso das pombas deuse nos anos 90 do pasado século, cando se creou en Redondela un club de colombicultura presidido por Hilario Sánchez. Algúns dos seus membros adicábanse á cría con fins competitivos. Esta disciplina tivo pouca repercusión por tratarse dun deporte minoritario. A proba consistía en soltar aos machos identificados cunha pluma dun cor vistoso, que pelexaban por unha única femia, gañando o que quedaba con ela.

Outro aproveitamento sería, como en todos os animais de granxa, a do esterco que se empregaba como abono para os campos. Con estes excrementos tamén se podería ata fabricar explosivos, pero non teño constancia de que se chegara a utilizar no noso concello para tal fin.

Pombal en Vilar. Google Maps

Pombal no Viso. Foto: J. Migueles

Pombal en Ventosela. Foto: J. Migueles

Ademais dos pombais citados, que serían os máis interesantes desde o punto de vista patrimonial, tamén podemos falar dos pombais das casas máis modestas. A partires de mediados do século XX, coa chegada do cemento atopamos pombais de maior ou menor tamaño tanto de construción propia como prefabricados. Máis barata era a opción de adaptar faiados ou galpóns para dar cabida ás pombas e, máis orixinal aínda, o uso de canastros.