Hostalaría

 

Café América, 1934.

Redondela. Crónica gráfica dun pasado recente. María A. Leboreiro Amaro.

A hostalaría é quizais o pequeno negocio que máis vida lle da ás nosas rúas. Nos bares e restaurantes se socializa e neles suceden anécdotas do máis divertidas. O malo son os que marchan sen pagar, como ocorreu en 1893: “Un taberneiro leva ao xulgado aos concelleiros das diferentes parroquias de Redondela pola débeda de 3.000 reais por comidas servidas os días que viron á vila ás sesións do Concello”.

Para comezar coas tabernas antigas podemos referirnos a un censo de actividades de 1879: Vinos y licores.—Alonso (Ramona).—Andrade (Maria).—Benito Reguera (José).—Blanco Portela(Manuela).—Boceron (Manuel).—Borines Ponte (Benito).—Bula (Josefa).—Bula Rita.—CabaIeiro(Maximino)— (Campo ( Dolores ). - Campo (Tomás).—Fernandez ( Bernardo).— Fernandez Carregera (Fermina).—Figueroa (Victor ).—González (Antonio). — Gonzalez Araujo (Antonio).—Lago (Santiago).—Lago Sánchez (Juan).—Martínez Crespo (José).—.Martinez Sequeiros (Manuel).—Milleiro (José Maria). — Novas (Josefa).— Orge (Manuel).—Otero (Elvira).—Otero Calle (Bernardo ). — Pereira Tristeiro (Juan M.),—Perez (José).—Queimalinos (Cármen).—Riva Fernündez (Luis) .—Sánchez (Agustín).—Seoane (José).—Soto (Dionisia).—Troncoso (Dolores).— V íllanueva (Celestino).CABEIRO. — Fernandez (Gregorio). CEDEIRA.~Boullosa (Rosa)— Fernandez ( J uan).- Otero (Juan). QUINTELA.-González (Andrés)REBOREDA.—Lago .(Antonio). SAJAMONDE . — Cast r o (Ramona).-—Escan (Domíngo). O VISO. Vinos y licores.—Sobra (Josefa)

Redondela. Hostalaría ata mediados do S. XX

Amador, Taberna de => En Santa Mariña nos anos 50.

Amalia González. Preto da estación, na estrada de Vigo. En 1899 un incendio reduzo a cinzas a casa na que estaba.

América, Café => Na Pz. Constitución. Propiedade de Laureano Lago nos anos 30, e de Marcelino Cal Túnel nos 50.

Café América. Arquivo Jaime Serín

 

Ángel, Fonda => Xa se chamaba así en 1929, anteriormente era La Cueva.

Angustias, Bar Las => Propiedade de Feliciano Domínguez, na rúa Juan Manuel Pereira alá polos anos 40. Viños do Ribeiro, comidas e mariscos.

Argentina, Hotel => No 1918 o seu propietario, José Docampo Montero, anunciaba que había introducido importantes melloras. Estaba na rúa Alfonso XII.

Bernardina Castro, Taberna de => No Muro en 1900.

Bienvenido, Taberna-Tenda de => Na R. da Ribeira. O dono fabricaba velas.

Buena Ventura, La => Bar, tenda e froitería da Señora Petra na Praza da Constitución a principios do s. XX. Nos anos 30 trocou de dono e de nome, polo de Casa Victoriano Núñez. Nos 40 recupera o nome orixinal e segue como propietario Victoriano Núñez Novás.

Canastro, El => Na calella entre a Rúa Xeneral Rubín e a R. das Regateiras.

Cardalda, Casa => Na rúa Alfonso XII nos anos 40.

Chispa, La => Na rúa Juan Manuel Pereira. O seu dono abriría logo o Bar La Torre na rúa Alfonso XII, e que sería coñecido como o do Chispa.

Bar La Chispa, 2009. Foto J. Migueles

 

Choco, Bar => Punto de encontra dos afeccionados do C. D. Choco. O seu dono Armindo Lorenzo Veiga, pechou o bar en 1964 co propósito de establecerse en Vigo abrindo un restaurante co mesmo nome.

Choqueira, Fonda la => Abriu en 1916 na rúa Alfonso XII número 19, propiedade de Dositeo Pérez Sobrino. Boa cociña e viños do país e o Ribeiro.

Concha, a Casa => De Victoriano Núñez “Cagarría” na Praza Constitución. Preparaba moi ben a lamprea.

Cristo de Limpias, El => Na R. Cabo dos Fumeiros. Debe o nome a un día da procesión do Cristo en que empezou a chover e tiveron que gardar alí a imaxe.

Cueva, La => En marzo de 1910 abriu ás súas portas na rúa Alfonso XII, ofrecendo viños e comida. En 1922 o seu dono Manuel Martínez, que anteriormente tivera un restaurante homónimo en Cuntis, inaugurou outro co mesmo nome en Pontevedra.

Escondido, O => Na R. Meixón Frío. Bar para parellas con habitacións nos pisos superiores.

España, Hotel => Na R. Alfonso XII chegaba ata o Paseo da Xunqueira. Era de Juan Muíños Casal falecido en 1935, logo do seu fillo e, por último, de Luis Martínez. Tiña fama de boa cociña, destacando a preparación do choco.

 

Hotel España 1950.

Redondela. Crónica gráfica dun pasado recente. María A. Leboreiro Amaro.

 

Estación, Restaurante La => A construción da antiga estación de trens (nas proximidades do viaduto de Monforte) iniciouse en 1881. O primeiro propietario deste restaurante sería Joaquín Rodríguez Lourido, quen tamén tiña a concesión da illa de San Simón e do restaurante da estación de Pontevedra. Máis tarde, adquiriu o Hotel Universal, en 1908, e o Hotel Europa, en 1911, ambos en Vigo.

Despois o seu xenro, Ramón Iglesias, faríase cargo do restaurante da estación de Pontevedra, mentres o seu fillo, José Rodríguez Martínez, faríase o propio co de Redondela e o servizo a San Simón, ademais rexentaría os das estacións de Salamanca e Fuentes de Oroño. Como exemplo do seu prestixio, dicir que en 1929 o concello de Porriño encargoulle o banquete que celebrou na honra de Antonio Palacios, ao que estaban invitados persoas relevantes de toda Galicia.

A saga familiar remataría con José Rodríguez Crespo, quen se encargaría do restaurante da estación ata os anos 80.

Restaurante da Estación, 1910. Redondela. Crónica gráfica dun pasado recente. María A. Leboreiro Amaro.

 

Estrella, Bar=> Na actual Pz. Constitución. Propietario Marcelino Cal Túnel, máis tarde propietario do Café América.

Flor del Vino, La (ou a da Monteira) => Na rúa Xeneral Rubín. Viños e marisco. Os seus propietarios eran Valentín Amoedo Táboas e Teresa Esteiro Alján.

 

La Flor del Vino. Foto cedida por Antonio Cobián

 

Galleiro, El => Tasca situada na Praza Ribadavia, no solar onde hoxe se atopa o Bar La Farola. Debe o nome a que o dono era da zona onde se atopa o Monte Galleiro. Na súa última etapa sería coñecido como Bar Chuvia, porque chovía máis dentro que fora. Anteriormente chamado Taberna de Matilde.

Bar Galleiro,1965. Foto cedida por A.Couñago Laxe

 

Hermesinda Fernández, Taberna de => En Redondela a principios do s. XX.

Imperio, Café => Na R. Alfonso XII cando menos dende 1905. En 1925 chamado Café

Royalty por prohibir as autoridades o nome anterior, sendo daquela propiedade de Justo Tojeiro. Tralo falecemento deste, é rexido pola sociedade mercantil, Barros y Núñez. En 1928 os donos separáronse amistosamente, quedando o bar nas mans de Manuel Barros Rodríguez. Nesta época será coñecido popularmente como o Café de Triscallo, alcume do dono. Anos despois foi dos primeiros bares en ter unha neveira de xeados na porta. Cada vez que pasaba Nené e Triscallo estaba distraído, a cantidade de xeados minguaba misteriosamente, ata a colocación de cadeados para evitar tentacións. Nos 90 abriuse novamente unha cafetería neste local recuperándose o nome de Royalty.

Julián, Casa => Na Rúa Juan Manuel Pereira. servía comidas, merendas e café expréss. O seu dono era Julián Peitudo, que daba nome a unha ponte a carón do bar. Nos anos 40 e 50.

A de Julián. Arquivo Luis Pereda

 

Manuel Otero Lago, A Tasca de => Na actual rúa Padre Crespo acaroada á fábrica conserveira da súa propiedade.

Marcelino, Casa => Nos anos 50 na Praza da Constitución. Bar-tenda que daba comidas.

María Armada, Taberna de => En 1892 roubaron 3.000 nesta taberna da actual R. Padre Crespo.

Marcha Mañán => Na Rúa Reveriano Soutullo.

Matilde, Taberna da Señora => Na Pz. Ribadavia. Daba comidas e habitacións. Chamada así por Matilde González, quen tamén daba nome á fonte de Matilde, que hoxe verte as súas augas ao Alvedosa baixo a praza. A finais do século XIX, pola lei da época, a taberna aparece a nome do seu home, José Fernández Crespo. Estivo aberto ata os anos 20 do pasado século. Posteriormente chamado Bar Galleiro.

Casa Marcelino => Nos anos 50, na actual Praza Constitución. Ofrecía comidas, marisco e unha selección de viños do Ribeiro.

Casa Miguel=> Bar de Miguel Viruleg na Praza Constitución. Preparaba merluza con allada e raia o día de Todos os Santos. Foi un restaurante onde se celebraban todo tipo de banquetes, dende vodas ata bautizos. Cando o dono se xubilou o bar foi rexentado pola súa filla e o seu home. Permaneceu aberto ata principios dos 90.

Moderno, Restaurante => En 1910 era propiedade de Justo M. Tojeiro, que daquela era concelleiro no Concello. En setembro traspasoullo a José Puig. En 1918 atopo a Luis Quijeiro como novo propietario do “Hotel Café El Moderno”, na rúa Alfonso XII, daquela era coñecido por “Cocherpa”. Tamén o tivo Julio Domínguez “Peixiño”. Despois sería Bar Choco.

Moujáns, Taberna => Na Rúa Cruceiro.

Nador, Taberna => Estivo na rúa Espíritu Santo e logo na Calle Oriente (R. Telmo Bernárdez). Famoso por dar tapas gratis durante un tempo. Á fronte estaba a señora Juana e o seu fillo Docho, ao que Gildo Casal lle cantaba con música de Gilda:

Querido Docho

cómprame un bolso

de plesiglás

un vestidito acampanado

y unos zapatos

forma Gildá.

É o único bar de Redondela ao que lle adicaron un libro: A taberna de Nador. Gonzalo Amoedo e Roberto Gil. 2004.

No estoy solo => Na Praza Constitución. Recibe o nome dunha broma de Alfonso “Militón” cando lle dixo ao dono, Julián López Diego: “Julián, puxeches o bar nun sitio...; é mellor que lle poñas No estoy solo, porque tes sempre a Porfirio (dono dunha barbería a carón do bar) contigo”.

Pardo, Casa => Na rúa Xeneral Rubín. Chamado así por ser propiedade de Patricio Pardo, quen tiña como socio a Ramón Nemesio Soage. Logo o collería Pancho que o rebautizou como Café-Bar Buenos Aires, cidade na que estivera emigrado.

París, Bar => A principios dos anos 20.

Pepita, a Taberna de => Na Pz. Santiago Apóstolo.

Rafael Acero => Tenda de viño cara a 1910.

Ramón Bula, Tenda de Viño de => A finais do S. XX na Praza Constitución.

Reboreda, Casa => Na R. Xeneral Rubín os anos 40. Daba comidas.

Retiro, El => Merendeiro en Chapela, tiña horta con viñas

Ribadavia, Bar => Na Pz. Santiago Apostolo.

Rita Bula, Tenda de Viño de => A finais do S. XX na Praza Constitución.

Royalty, Café=> Ver Café Imperio.

Señora Anita, A da => Na R. Alfonso XII. No primeiro piso tiña habitacións para parellas. Naquel local abriría anos despois a pastelería Virita.

Señora Josefa, a Fonda da => Na R. Alfonso XII. Tiña diante a parada dos coches de liña. Co tempo convirtiríase na Casa Barciela.

Serranas, Taberna das => Na Pz. Ponteareas.

A Taberna Nova => En Cedeira, na estrada a Vigo a finais do S. XIX. Na casa onde hoxe (2020) está a farmacia. Posteriormente, tería outros nomes, sendo o máis lembrado El rincón del avestruz.

Tablón, Bar El => Na actual R. Cabo dos Fumeiros. Propiedade de Cabezo I.

Tres Portiñas => Tres Portiñas era o nome dun barrio de Vigo que se fixera popular por ser o escenario da guerra contra os franceses. Recibiu o nome polas tres portas que tiña o bar, que abriu cando menos dende os anos 40 na rúa Alfonso XII. Comidas e marisco.

Triscallo => Ver Imperio.

Tuyo, El => Na R. dos Fornos propiedade de Julián González, alcumado Peitudo.

Ventura Núñez, Casa => Ver La Buena Ventura.

NOTA: En marzo de 1910 abriu un restaurante preto da estación Manuel Doval Sánchez, na casa onde tivera un establecemento Amalia González. A súa intención era adecuar o bosque unido ao local para celebrar “fiestas campestres amenizadas por un piano mecánico”.

Redondela. 2ª metade do S. XX

Alborada => Trocou o seu nome ao cambiar de dono.

Alvedosa, Hostal => Na R. Ernestina Otero cerca da Praza de Abastos. O último, ata o de agora, que ofertou hospedaxe no casco urbano de Redondela. Trocou o seu nome polo de Hostal Julio César e acabou por fechar despois de varios cambios de dono.

Aparecido, El => Debía o seu nome a unha película de vaqueiros que pasaban no Cine Fantasio cando abriu o negocio un home de Ourense que foi bautizado con este alcume. Despois de varios trocos de propietarios pechou no 2012.

Autobar, Café => Na Praza Ribadavia. Despois de ser reformado abriu como Cafetería Caballo Salvaje, tamén desaparecido ao construírse un edificio no solar.

Barciela, Casa => Antiga Fonda da Señora Josefa. Na R. Alfonso XII, alá polos anos 40 e máis tarde na R. Meixón Frío. Mariscos e comidas. O seu dono era José Barciela Tojeiro.

Barriles, los => Na R. Ernestina Otero. Despois de anos como taberna reabriu como tapería pechando ó pouco tempo.

Bolera Americana=> Nos anos 50 propiedade de Jacinto Erguira na avenida de Santa Mariña. Bar dirixido á xuventude.

Búrbida, Cafetería => En Santa Mariña.

Canastro, Bar o => Abriu en 1968 na R. Prata. O seu propietario era José Abal Lamas.

Casino, Café-Auditorium => Na R. Ernestina Otero.

Gaucho, El => No inicio da rúa Prata.

Jamaica, Bar => En Meixón Frío. O seu primeiro propietario foi Francisco Losada, nos anos 50. O nome do bar converteuse no alcume dos donos e da familia que o alugou posteriormente. Estes ao non ver renovado o contrato ao rematarlle a chamada renda antiga, abriron O Novo Jamaica na R. Padre Crespo, no anteriormente chamado JB. O antigo local despois dunha reforma reabriuse como pub, pechando pouco despois definitivamente por mor das denuncias por ruído.

JB, Bar => Na Calle Vella. Antes de abrir A Fragua na Av. Mendiño, os seus donos xa vendían neste local os bocadillos de xamón asado e tortilla aos alumnos do instituto, daquela na Xunqueira. Despois de pasar por varias mans converteuse no Novo Jamaica.

Lareira, Parrillada a. => No camiño ao campo de Santa Mariña. Especialidade bacallau e carnes á brasa.

Lisboa, Bar => Na Praza Ribadavia.

Manda Truco, Bar => Américo Couñago Alonso abriu este bar en decembro de 1969 na rúa Xeneral Rubín.

Mariñas, Café-Bar As => Hamburguesas e bocadillos en Santa Mariña. Enchíase os domingos coa xuventude que ía ao Miramar.

Moncho, a de => Na Pz. Constitución. En realidade chamábase Sónate Moneco, pero popularizouse como a de Moncho polo seu dono Ramón Acuña, quen colleu o traspaso do bar e o mantivo aberto máis de 30 anos, ata a súa xubilación.

Montevideo, Café-Bar => Aberto en 1968 polos irmáns Araujo na actual Pz. Constitución. En 1971 Telmo Araujo o traspasa a Ángel Nicanor Garrido Lemos. Co tempo trasladouse a un baixo preto no que anteriormente estivera El Gaucho.

Novo Choco, o => Na R. José Regojo. O seu dono xa rexentara con anterioridade o Café-Bar Montevideo.

Nuevo Porrón, Bar El => Na R. Alfonso XII. Nos seus últimos anos os fillos dos donos convertérono en “bar heavy”.

Pájaro Pinto, Restaurante => Na Estrada de Vigo.

Pincho, Bar => Na Praza Santiago Apóstolo. Nos anos 60, propiedade de José Gómez Rodríguez.

Porrón, Bar El => Na R. da Ribeira. Nos anos 50 era propiedade de Domingo Rafael. Abriu novamente en 1965. Alcanzaría a súa maior fama cando, nos anos 80, despois de reformalo se fixo cargo da dirección Enrique Tuche Crespo, quen é toda unha personaxe en Redondela. Entre as mil anécdotas protagonizadas citar que nunha ocasión o ciclista francés Luc Leblanc declarou que gañara unha etapa da Volta a Galicia grazas aos chocos que comera no Porrón antes da saída. Pechou por xubilación no 2011.

Bar Porrón. Arquivo J.A .Xesteira

 

Prescila, Casa => Bar Fonda en Vilavella. A súa dona Prescila Castro acabou por alugala. Cara a 1960 era rexentada por José Méndez. Viviu a súa mellor época cando daba comidas aos empregados da Fábrica de Regojo.

Rancho Grande, El => Restaurante na Praza Constitución.

Rial, Casa => En 1971, José Rial traspasa este bar a Manuel Morales Pérez.

Rivas, Bar => Na Av. Mendiño. Máis coñecido como “A Mouchiña”, alcume da dona que deixou o negocio con máis de noventa anos. No 2012 os herdeiros volveron a abrir o bar despois dunha reforma.

Sil, Bar => Nos anos 60, con portas ás rúas Meixón Frío e Alfonso XII.

Stop, Cafetería => Inaugurada en 1967, sendo os seus primeiros propietarios José Rodríguez Crespo, Enrique Tuche Crespo e Carlos Crespo Piñeiro, sendo este último o que continuaría á fronte do negocio ata a súa xubilación. A súa terraza na praza Constitución foi durante anos a mellor da vila. Pola súa parte, Enrique Tuche, coñecido popularmente como "Pajarito" rexentaría durante varios anos a cafetería do Centro Recreativo e Cultural de Redondela, para reabrir posteriormente El Porrón.

Cafetería Stop. Foto cedida por José Pereira.

 

Tasca, La => Bar de Mingos na Calle Vella (Padre Crespo).

Torre, la => Na R. Alfonso XII. Dispuña de hospedaxe. O seu dono anteriormente tiña o bar La Chispa, nome que lle quedaría como alcume.

Viaductos, Los => Na R. Padre Crespo. Pechou a principios do 2015.

Xan Carallás => Restaurante inaugurado en 1964, de merecida fama polo bo marisco que servía. Despois da xubilación do seu dono sofreu varios trocos de propietario e de tipo de negocio (pub, bocatería, tapería...), aínda que mantendo o nome.

Zeus, Cafetería => Abriu a principios dos anos 80 no local que fora Hotel España. Realizaba exposicións. 

 

Cabeiro

Brasería, Restaurante La=> En Cabeiro.

Manuel García Álvarez, Taberna de => En Cabeiro nos anos 20.

Cedeira

Casa Paco => Restaurante de Manuel Conde Docampo, fundador do club de fútbol e fútbol sala C. P. 81.

Bar da Collona => Actualmente o Bar Rodeo.

O Cruceiro => Nun principio funcionou como bar-tenda.

Devesa, Bar => Anteriormente bar-tenda.

Luis, Bar => Nos 60 na Portela.

Prudencio Barcia Pení, a Taberna de => En Rande cara a 1910.

Rafael, Restaurante=> En Cedeira nos anos 60.

Rincón Verde, O => Na Formiga.

Salustiano Pazos González, Taberna de => En Cedeira na década dos 20 do século pasado.

Sube si podes => Debíalle o nome a estar situado nun primeiro piso.

Bar Sube si Podes. Foto: J. Migueles

 

Cesantes

Albariño, Bar => En Cesantes nos anos 60.

Bar-Budo => Bar tenda de Arturo Toucedo Míguez xunto ao paso a nivel, nos anos 50.

Catapeixe, Restaurante => En Cesantes nos anos 60.

Cesantes, Bar => En Cesantes nos anos 60. Propiedade de Gumersindo.

Chocomar, Bar => Na praia en 1960.

Gran Merendero => Reabriuse en 1915, no punto de embarque do vapor de Vigo.

Jaime, Bar => Abriu na praia de Cesantes en 1964.

Martínez, Casa => Estrada á praia. Na primeira metade do s. XX.

Minso, a de => Na praia de Cesantes, nos Asteleiros, alá polos anos 80.

Playa, Bar => Na praia nos anos 60.

Playa, Hotel => No Alto de Cesantes. Na fachada enriba do nome podíase ler: “Esta casa ha sido mandada hacer en mayo del año 1946 por D. Juan L. Bouzón y su esposa Hortensia Fernández por el afán de honrar a su patria chica y para recuerdo a sus sucesores”.

Hotel Playa de Cesantes Foto cedida por María José Fernández Fernández

 

Punta de la Playa, Bar => Na praia de Cesantes nos anos 60.

Señor José, Casa Bar => Na Punta de Cesantes.

Sarapico, Casa => En Cesantes.

Soutelo, Bar Casa => Ofrecía comidas e habitacións nos anos 60 na Praia da Punta, en Cesantes.

Torerillo, Bar de => Na baixada ao peirao de Cesantes.

Chapela

Alejo, Bar de => Despois “Priorato”.

Baar, Bar

Capela, Casa => En Chapela a mediados dos anos 60.

Carballinés, Bar => A finais dos 60.

Costoya, Casa => A mediados dos anos 60.

Custodia, Casa => No barrio Igrexa a mediados dos anos 60.

Despensa, Bar la

Divinas=> Despois “Baiuca”

Elvira, a de => Tenda-bar.

Gregorio Rivas Álvarez, A Taberna de => Nos anos 20.

Guardia, Bar do => Estaba no Alto da Encarnación.

Gumersinda, a de => Tenda-bar.

Japonés, Bar => Nos anos 60 no alto da Encarnación.

Mari, Bar

María López, Taberna de => Nos anos 20.

Maximino, Bar de => En Arealonga. Posteriormente “La Chabola”

Orense, Bar => A mediados dos anos 60 propiedade de Antonio Nogueiras.

Parra, La=> Despois “Mirador”

Perry's

Pirata, Bar

Retiro, Merendero El => En 1923 o seu propietario ofertaba o seu traspaso porque unha enfermidade impedíalle atendelo. Estaba a 50 metros da parada do tranvía.

Santiagués => Despois El Canario, que acadaría gran fama en vodas e banquetes. O seu propietario Manuel Rodríguez Casal da nome a unha rúa de Chapela.

Manuel Rodríguez. Foto publicada en El Atlántico

 

Valenciano, el => En Arealonga. Despois Asador Arealonga.

Las Viudas => En Arealonga.

Quintela

Azul, Bar => En Quintela.

Bernardina Castro, Taberna de => Funcionaba en Quintela en 1900.

Reboreda

Cruceiro => Bar-tenda en Reboreda. O bar pecharía nos anos 90 e anos despois a tenda ao xubilarse a dona.

Raxado, a Taberna de => Bar-tenda na estrada a Amoedo, á beira dunha curva moi pechada, á que lle deu nome.

A Roda, Asador => En Reboreda nos 80-90. O churrasco era a súa especialidade.

Saxamonde

Aurora Lusquiños, Taberna de => En Saxamonde cara a 1910.

Vilar

Luis Martínez, Taberna de => A principios do século XX.

Perfecta Vilas Souto, A Taberna de => En Vilar a principios dos anos 20.

Bar Laureles => Recibía o nome do apelido do propietario, Loureiro.

 

O Viso

Carrandaina, Taberna da => Bar-tenda no cruce do Viso.

Autor: Juan Migueles

BIBLIOGRAFÍA

SEREN

Nº2. Unha pequena homenaxe ás lavandeiras de Redondela durante a Guerra Civil. Carlos A. Antuña Soto

Arredor de nós. Historia da Policía Local 1863-2003. Gonzalo Amoedo López e Roberto Gil Moure. 2003.

Redondela. Crónica gráfica dun pasado recente. María A. Leboreiro Amaro.

Programas de Festas e Agrupación Artística de Redondela.

A Memoria dun pobo. Lembranzas de Cesantes. Obradoiro de Estudos Locais Fernando Monroy.

Galiciana- http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => El Diario de Pontevedra, El pueblo gallego, Galicia diario de Vigo, La Opinión diario de Pontevedra, La Correspondencia Gallega, El Correo de Galicia, Anuario-almanaque del comercio, de la industria, de la magistratura y de la administración

La Voz de Galicia.

http://www.lavozdegalicia.es/hemeroteca/

Faro de Vigo

Matrícula Industrial: 1885-86, 1886-87,1887-88, 1889-90. Arquivo do Concello de Redondela.

Redondela Tv

https://galicia24horas.es>El lugar en donde el mundo se llama Arealonga, en Chapela-Redondela. Alberto Barciela

La Idea.

Aportes: Manuel Lopez Docampo, Manuel Seijas Fernández, Carmen María Fernández Núñez, Ramon Soage, Manuel Migueles, Matilde Fernández, J. M. Bouzón e Belén R. Otero.