lunes, 28 de marzo de 2022

O Aeroporto de Peinador.

 

1950 Peinador, a principios de los años 50 Faro de Vigo
Peinador, a principios dos anos 50. Faro de Vigo

O aeroporto de Peinador ocupa terreos de Vigo, Mos e Redondela. Está clasificado como de terceira categoría e clase internacional.

En 1928 constituíuse a Junta de construcción y explotación del Aeropuerto Nacional de Galicia, formada por: presidente, alcalde de Vigo; vicepresidente, presidente da Cámara de Comercio de Vigo; vocais, presidentes da Cámara de la Propiedad e da Junta de Obras del Puerto, director local de Navegación, tamén de Vigo, e os alcaldes de Redondela e Porriño.

A Gaceta do 1 de marzo de 1928 publica o proxecto de establecer o Aeroporto Nacional de Galicia en As Gándaras de Budiño (Porriño) e o Aeroporto Marítimo Nacional de Galicia na enseada de San Simón. Tamén se prevé o futuro traslado do aeroporto cando se rematen as obras de recheo no aeroporto marítimo de Cesantes. Este proxecto nunca chegaría a realizarse.

A principios de 1936 iníciase a construción que se levaba a cabo “a pico e pala”, obrigando a veciños dos concellos de Vigo, Teis, Lavadores, Mos e Redondela a traballar gratuitamente, podendo eludir esta obriga pagando unha cuota. Cada mes tocáballe aos veciños dunha zona. No caso de Redondela víronse afectadas catro parroquias como se recolle no texto seguinte:

REDENCIÓN A METÁLICO DEL MES DE ENERO DE 1937. Todos los residentes de los ayuntamientos de Vigo, Lavadores, Teis, Mos y de las parroquias de Infesta, Sajamonde, Cabeiros y Negros, del de Redondela, mayores de 20 y menores de 50 años que deseen redimirse de la obligación de efectuar la prestación personal de dos días del mes de enero para los trabajos de explanación del Aeropuerto de Vigo, deberán ingresar durante los días comprendidos entre el 31 del corriente y el 10 del próximo enero, la cantidad de 12 pesetas en las oficinas del Aeropuerto de Vigo o en los ayuntamientos respectivos, excepto los habitantes de las parroquias de Alcabre, Bouzas, Castrelos, Comesaña, Corujo, Coya, Freijeiro, Matamá, Navia, Oya, Sárdoma y Sayanes, que lo harán en el domicilio de sus párrocos.

Los que finalizado aquel plazo no hayan efectuado dicho ingreso, quedarán obligados a trabajar durante dos días del mes de enero en las obras del Aeropuerto.”

 

Veciños de Teis traballando en Peinador. Album Fotográfico de Teis, de A.G.Q.
Veciños de Teis obrigados a traballar en Peinador. Album Fotográfico de Teis, de A.G.Q.

 

 

Esta situación levou a que se popularizaran varias coplas:

Se vas a Peinador

mira o que vas facer,

que vas a traballar

e non vas a comer.


Si vas a Peinador

lo primero que vas a ver,

un pico, una pala

y un porrón para beber.

 

As carencias en época de posguerra e a proximidade do aeroporto de Santiago chegaron a paralizar as obras, que finalmente se levarían a cabo entre 1947 e 1952.

As obras de recheo para a construción das pistas provocaría á desaparición do barrio de Vilar de Infesta chamado A Lata, no que se atopaban leiras coñecidas como: O Pedre, Cobrada, Cerdeiras, A Martís... A estas se sumarían moitas máis coas ampliacións realizadas nas seguintes décadas.

A inauguración oficial do Aeroporto de Peinador tivo lugar o 25 de abril de 1954, tendo como estrea principal un U-290 do Exército do Aire.

En 1973 constrúese a torre de control e ao ano seguinte unha nova terminal.

En 1976 comeza a ampliación da pista que posibilitará a aterraxe de reactores DC-9. En 1980 os veciños de Vilar de Infesta afectados pola expropiación de terreos paralizaron o traballo das escavadoras en protesta polo prezo de 300 pesetas o metro cadrado en que foron taxados.

En 1981 ten lugar o primeiro voo internacional.

O único accidente grave ocorrido en Peinador tivo lugar en 1994 cando un DC-9 de Aviaco procedente de Madrid tomou terra 75 metros antes de chegar a pista. Por sorte os ocupantes puideron abandonar a nave antes de que un incendio calcinara o aparato. Entre os 14 feridos leves atopábase Antonio Gutiérrez, daquela líder sindical de Comisiones Obreras, que rompeu unha perna ao lanzarse pola rampa de emerxencia. Tamén viñan no avión o daquela Senador e alcalde de Redondela, Xaime Rey e a súa esposa Fita Villaverde, que resultaron ilesos. 

 

Accidente de DC-9 en Peinador. Foto Magar
Accidente de DC-9 en Peinador. Foto Magar

 

En 1995 constrúese un novo edificio terminal e amplíase a plataforma.

En 2005 acadou o millón de pasaxeiros.

En 2014 remátanse as obras da nova terminal e a ampliación do aparcamento.


Autor: Juan Migueles


BIBLIOGRAFÍA

La voz de Galicia

Faro de Vigo

Atlántico Diario

En Galiciana-Biblioteca Digital de Galicia. Xunta de Galicia: http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => El Correo de Galicia, El Noticiero de Vigo, Diario de Galicia, Diario de Pontevedra, El Eco de Galicia, El Pueblo Gallego

Aportes: Ramón Pérez Muíños e Xosé Moreira Docampo.

 

 

 

jueves, 24 de marzo de 2022

Historia da parroquia de Vilar de Infesta

 

 

O Atlético Vilar diante do bar "Los Laureles", 1975. El Pueblo Gallego
O Atlético Vilar diante do bar "Los Laureles", 1975. El Pueblo Gallego

3.000 a 1.800 a. C. (Neolítico): No límite desta parroquia con Mos existe unha mámoa cortada polo peche do campo de fútbol de Guizán. Tamén existe algunha mámoa no límite con Cabeiro, continuando toda a área arqueolóxica do monte Penide (Mirallo). (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/10/restos-arqueoloxicos-en-vilar-e.html ) No Museo de Pontevedra consérvanse varios restos arqueolóxicos desta época. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/10/alguns-achados-arqueoloxicos-en.html )


S. I - IV d. C.: Desta época consérvase un miliario romano no límite con Mos, sendo coñecido como O Miliario de Antas. É o único miliario conservado in situ en toda a provincia de Pontevedra. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2019/02/os-miliarios.html )


1239, 19 de marzo. Doazón das freguesías de San Miguel de Oya, San Saturnino de Amoedo, Santa María de Reboreda, San Martín de Nespereira, San Martín de Vilar de Infesta, Santiago de Borbén, San Esteban de Negros, e San Mamed de Quintela (Pontevedra), dada por Martín, arcebispo de Santiago de Compostela, a favor de Fernán Gómez de Valladares, Señor de Saxamonde.


1587, censo: Villar aparece como freguesía de Redondela.


1608, 5 de outubro. Apeo (restitución) dos bens pertencentes ao arcebispado de Santiago de Compostela nas freguesías, entre outras, de Santa María de Reboreda, San Martín de Vilar de Infesta, San Esteban de Negros e San Mamed de Quintela.


1752 Catastro de Ensenada. Vilar e Cabeiro, si ben dependen de Redondela, no “político y concejil”, están sometidos ao partido de Mos. Os seus límites son: “principiando por el Norte en el marco da fonte da Presa, de allí va al sitio llamado da Trigueira, de allí al molino de Mangoeiro, de este a la Coutada de Tumbalobos, de allí a la Piedra nominada dos Picos, de allí a la fuente do Mouro, de allí a las Piedras de Gandaris, de allí a la Piedra Lodoso, de esta al marco do Outeiro llamado da Portuguesa, de allí al Castro de Guisan, de allí a la Coutada das Cartas, de allí al Monte de Formoso y marco de división que en él hay, y de este al ya nominado da fonte da Presa, primera demarcación”. Recóllense 4 muíños na parroquia de Vilar de Infesta. Actualmente en Vilar teño recollido a existencia de 7 muíños. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/muinos.html )


1783. Debaixo do campanario da igrexa de Vilar lese “ESTA OBRA SE IZO DE 1783 S. ABAD E. GARCIA”. E xunto á porta principal aparece “1720”. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2019/01/igrexas.html )


1799. Vilar de Infesta ten 40 veciños.


1809. Vilar é saqueada polos franceses. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/1809-guerra-da-independencia-dos.html )


Finais do S. XIX. O gaiteiro de Vilar de Infesta, Joaquín Figueroa O Jaiteiro” colabora con Casto Sampedro na recollida de cantigas de Redondela. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/05/musica-e-baile-tradicional-historia.html )


1900, 31 de xullo. Falece un mozo da parroquia despois de ser golpeado cun pao na festa de Guizán (Mos). (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2022/03/cronica-negra-de-redondela-1-1850-1910.html )


1912. Primeira referencia que atopo da Banda de Música de Vilar. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/05/bandas-de-musica.html )


Anos 20. A Sociedade Agraria de Vilar forma parte da Federación Agraria Municipal de Redondela. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/sociedades-agrarias.html )


1931, 5 de xullo. Anúnciase a creación da Escola Estatal Feminina de Vilar. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/escolas.html )


1932, xullo. Celebración dun mitin galeguista en Vilar e Cabeiro, falando Álvarez Gallego, Martínez López, Paz Andrade e o deputado por Ourense, Otero Pedrayo.


1936. Vilar estréase como entidade local menor. Dous meses despois serán nomeados, interinamente, os seus primeiros rexedores: Perfecto Blanco Barciela, Juan Rodríguez Barciela e Manuel Blanco Camiña. O golpe militar do 18 de xullo, que supón o inicio da Guerra Civil, non lles deixaría moito tempo para desempeñar a súa xestión.


1934. Escisión da Banda de Música de Cabeiro, o irmán do director refunda a Banda de Música de Vilar.


1936, 18 de xullo. Golpe de estado militar. Inicio da Guerra Civil. Cando menos un veciño de Vilar foi dado por desaparecido en combate e varios son encarcerados na Illa de San Simón. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/12/guerra-civil-e-represion-en-redondela.html )


1936. Incautación das sedes e pertenzas das sociedades agrarias de Cedeira, Cesantes, Chapela, Reboreda, Vilar e o Viso, ademais das do Partido Galeguista, Izquierda Republicana e a Casa del Pueblo, que albergaba os locais do Partido Comunista e a Agrupación Socialista.


1946. Primeira referencia que atopo dun equipo de fútbol, o Unión de Villar, que xoga na zona de Vigo e non conta con campo propio. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/07/futbol-equipos.html )


Mediados do S. XX. Cando menos desde esta época a Rondalla de Vilar de Enfesta acode a actuar a Redondela o día de Reis. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/06/orfeons-corais-e-rondallas-historia-da.html )


1954-Abril: Inaugúrase o Aeroporto de Peinador en terreos de Redondela, Mos e Vigo. Os veciños de Vilar e da contorna serán obrigados a traballar na construción das pistas podendo quedar eximidos enviando a alguén no seu lugar ou pagando unha cantidade de cartos. O recheo levará á desaparición do barrio chamado A Lata e de leiras como: O Pedre, Cobrada, Cerdeiras, A Martís... (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2022/03/o-aeroporto-de-peinador.html )

 

1955, 26 de febreiro. Un autobús da empresa de Pedepote sufriu un grave accidente en Cans (Porriño) no que faleceron 31 persoas e 8 resultaron feridas. Entre as vítimas había dúas veciñas de Vilar. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/11/cronicas-do-autobus.html )


1966. Construción do cemiterio.


1967, 17 de setembro. Celébrase a festa de “Los Laureles”, bar de Manuel Loureiro. Actuará o conxunto músico-vocal de Pontevedra e a orquestra “Los Capri”. No programa non faltan as cucañas e concursos de chave e brisca entre outros entretementos.


1968. Debut do grupo infantil de maxia “Los Magic Brothers”. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/05/maxia.html )


1969. Fúndase o club de fútbol Atlético de Villar, con José Carlos Iglesias como primeiro presidente. O equipo xa viña competindo como xuvenil desde 1965. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/07/futbol-equipos.html )

1969, 6 de xullo. Inauguración do campo de fútbol de San Martiño, construído por un grupo de veciños. Celébranse competicións de atletismo, partido infantil e enfrontamento do Atlético de Villar co CD Choco. Actuación de “Los Condes”, de Vigo, e “Airiños da Terra”, de Ponteareas. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/instalacions-deportivas.html )


1969. Obra de condución de auga desde a presa de Eiras (Calvos-Fornelos de Montes) ata Vigo. A tubaxe cruza 9 das 14 parroquias do Concello de Redondela, entre elas Vilar de Infesta.


1969. Uns veciños de Vilar de Infesta gañan o premio provincial de natalidade na modalidade “Hijos Vivos”. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/campions-de-natalidade-e-porcos.html )


Principios dos anos 70. O mestre José Carlos Iglesias funda o C. D. Villar-Cabeiro con equipos de fútbol e balonmán en categorías inferiores. En 1973 organiza a I Olimpiada, torneo de verán de fútbol, balonmán e ciclismo. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/06/balonman.html )


1971. Construción da escola de Porto Cabeiro. Acollerá alumnado de Vilar, Cabeiro e Negros.


Escola de Porto Cabeiro, 1971. Foto: Fotsca
Escola de Porto Cabeiro, 1971. Foto: Fotsca

2007. A Mancomunidade de Montes Veciñais en Man Común de Redondela crea a Senda da Auga, seguindo o percorrido das tubaxes que abastecen de auga a Vigo desde a presa de Eiras. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2019/02/senda-da-auga.html )


2018. O ciclista de BTT Freestyle, Alex Martínez Rodríguez, vence no Campionato de España Junior na categoría Park.


2021. O CEIP Porto Cabeiro gaña o Concurso-Exposición Letras Galegas 2021 co traballo “Xela Arias e as palabras”.


Autor: Juan Migueles



BIBLIOGRAFÍA

Catastro de Ensenada de Redondela, Vigo e Cedeira (1752).

Internovas. Historias de Redondela (http://www.ipdca.com/internovas/):

Elementos da Prehistoria de Redondela. Xosé Couñago,Asociación Alén Nós.

Os miliarios romanos de Redondela. Jose Antonio Orge Quinteiro

Galeguismo e sociedade na Redondela da Segunda República. Lois Barros. Edicións do Castro

Orixe, nacemento e evolución dos concellos pontevedreses. Xosé Fariña Jamardo, 1996.

Arquivo da Catedral de Santiago:(USC>Clero>Mitra1758> Mayordomía de Redondela),...

Censo de población de las provincias y partidos de la Corona de Castilla en el siglo XVI : con varios apéndices...... (1829) - González, Tomás (1780-1833). Madrid : en la Imprenta Real, 1829

España_sagrada_theatro_geographico-histórico de la Iglesia de España. Tomo 22 e 23. Enrique Flórez. Madrid 1767 e 1799.

El obispado de Tui en la Edad Media: sus iglesias románicas. Lorena Torrado Gándara. Tesis de doctorado UDC / 2016

1767 De la Iglesia de Tuy desde su origen hasta el siglo décimo sexto

1799 Continuación de las memorias de la Santa Iglesia de Tuy

Galiciana- http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => ElCompostelano, El Pueblo Gallego, El Eco de Galicia.

José Luís Lamigueiro©, fuente: Pedro de Barcelos http://www.xenealoxiasdoortegal.net/

https://foros.xenealoxia.org>Serba

Faro de Vigo

Aportes: Xurxo Constela (A Citania S. L.), Gonzalo Amoedo.

Deputación de Pontevedra. Fondo Casto Sampedro

Communicaciones al XV Congreso internacional de las ciencias genealógica y heráldica. Volumen 3

En Galiciana-Biblioteca Digital de Galicia. Xunta de Galicia: http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => Boletín Eclesiástico del Obispado de Tuy

 

 

martes, 22 de marzo de 2022

Historia da parroquia de Negros

 

Escola de Negros, anos 60. Mestra Dula Reboredo. Foto cedida por Jose Antonio Figueroa
Escola de Negros, anos 60. Mestra Dula Reboredo. Foto cedida por Jose Antonio Figueroa

3.000 a 1.800 a. C. (Neolítico): No monte Mirallo ou Penide (Cedeira/Trasmañó /Cabeiro/Negros/Chapela) atópanse catalogadas 39 mámoas desta época. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2019/02/monte-penide-monte-mirallo.html )


1.800 ao 60 a. C. (Idade de Bronce): Tamén no Monte Mirallo atopáronse machadas de bronce e petróglifos.


S. I a. C. (Idade de Ferro): Desta época é o Castro de Negros no monte Mirallo. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2021/11/o-castro-de-negros.html )


Mediados do S. XIII. Aparece citado como Nigris, en latín.


1293, 19 de marzo. Doazón das freguesías de San Miguel de Oya, San Saturnino de Amoedo, Santa María de Reboreda, San Martín de Nespereira, San Martín de Vilar de Infesta, Santiago de Borbén, San Esteban de Negros, e San Mamed de Quintela (Pontevedra), dada por Martín, arcebispo de Santiago de Compostela, a favor de Fernán Gómez de Valladares, Señor de Saxamonde.


1587, censo: Negros aparece como freguesía de Redondela.


1608, 5 de outubro. Apeo (restitución) dos bens pertencentes ao arcebispado de Santiago de Compostela nas freguesías, entre outras, de Santa María de Reboreda, San Martín de Vilar de Infesta, San Esteban de Negros e San Mamed de Quintela.


1752 Catastro de Ensenada. Os seus límites son: “principiando por el N en el camino vereda Real, al sitio nominado de Frades, de allí al marco de Frean, de este a los Pazos del Río dos ¿Perino?, de allí a la fuente del Caño, de esta a la Cruz de Penide, de allí a la Pedra do Couto, desde ahí al Porto que dicen de sr. Domingo, de este al marco de división que se halla junto a la casa de Amaro de Amoedo, siguiendo al Riego de agua do Mangueiro, de allí al molino viejo de este río, abajo al Río da Señora, y de este a la vereda Real y sitio nominado de Frades primera demarcación”.

Recóllense 7 muíños en Negros. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2021/10/os-muinos-de-redondela-ao-longo-da.html ) Na actualidade teño recollidos 11 muíños nesta parroquia. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/muinos.html )


1782, 14 de febreiro. O provisor eclesiástico tudense separa Negros e Quintela de Cedeira creando dúas novas parroquias.


1799. A parroquia San Esteban de Negros, anexo de Cedeira, ten 38 veciños.


1822: Unificación de Redondela (Cedeira, Reboreda, Saxamonde, Vilanova e Vilavella). Negros pasa a pertencer ao Concello de Redondela.


1823: Restauración do réxime señorial. Cedeira, Reboreda, Saxamonde e Vilavella volven a separarse de Redondela. Negros volve a depender de Cedeira.


1835: Abolición dos señoríos xurisdicionais. Cedeira, Reboreda, Saxamonde e Vilavella únense a Redondela definitivamente e Negros inclúese definitivamente no Concello de Redondela.


1842, 29 de decembro. Os pedáneos das parroquias de Saxamonde, Quintela, Negros, Cepeda e Nespereira solicitan a segregación dos dous concellos (Borbén e Redondela) para formaren as cinco un concello propio, ao ser Saxamonde un couto antigo e nun tempo cabeza de distrito das cinco parroquias. Aducen que teñen unha longa legua para chegar á cabeceira, mentres Saxamonde lles queda moi ben a todas, ao ser limítrofe.


Finais do S. XIX e principios do XX. Os gaiteiros de Negros, “Parada o Vello” e o seu fillo Parada “o Xoven” colaboran con Casto Sampedro na recollida de cantigas de Redondela. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/05/musica-e-baile-tradicional-historia.html )


1909, setembro. Apesares das medidas tomadas pola Xunta de Sanidade continúa a varíola en Cabeiro e Negros.


1918. Preséntase no Goberno Civil de Pontevedra, para a súa aprobación, o regulamento da sociedade agraria “La Salvadora”, de Negros. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/sociedades-agrarias.html )


1954-Abril: Inaugúrase o Aeroporto de Peinador en terreos de Redondela, Mos e Vigo. Os veciños de Vilar de Infesta, Negros, Saxamonde, Cabeiro e da contorna serán obrigados a traballar na construción das pistas, podendo quedar eximidos enviando a alguén no seu lugar ou pagando unha cantidade de cartos. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2022/03/o-aeroporto-de-peinador.html )

 

1962. Os lobos causaron grandes prexuízos en Negros e Cedeira, matando a trinta ovellas e multitude de galiñas.


1967. Entra en funcionamento o novo trazado de ferrocarril para o que se construira o viaduto de Negros, anulando o viaduto de Ourense. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/os-viadutos.html )


1969. Obra de condución de auga desde a presa de Eiras (Calvos-Fornelos de Montes) ata Vigo. A tubaxe cruza 9 das 14 parroquias do Concello de Redondela, entre elas Negros.

1973, 4 de abril. Inauguración da traída da auga en San Estevo de Negros cun presuposto 1.377.415 pesetas.


Inauguración da traída da auga. Foto: Fotsca
Inauguración da traída da auga. Foto: Fotsca

1973, 27 de xuño. Inauguración do parque infantil e a pista polideportiva grazas á doazón de 30.000 pesetas da Caja de Ahorros Municipal de Vigo.


1974, 1 de febreiro. Inauguración da estrada que une a Volta da Neta co barrio de Fixón, grazas á subvención de 60.000 pesetas concedida polo Ministerio de Agricultura e o aporte de materiais por parte do Concello. A xunta parroquial para esta obra estaba formada por AlfredoFernández (presidente), José Álvarez, Carlos Parada e Álvaro Lago.


2007. A Mancomunidade de Montes Veciñais en Man Común de Redondela crea a Senda da Auga, seguindo o percorrido das tubaxes que abastecen de auga a Vigo desde a presa de Eiras. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2019/02/senda-da-auga.html )


2021. Dentro da colección Parroquias de Redondela, publícase Negros, por Xosé Couñago Ribeira. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2021/10/sendeirismo-por-negros.html )


Autor: Juan Migueles



BIBLIOGRAFÍA

Catastro de Ensenada de Redondela, Vigo e Cedeira (1752).

Internovas. Historias de Redondela (http://www.ipdca.com/internovas/):

Elementos da Prehistoria de Redondela. Xosé Couñago,Asociación Alén Nós.

A arte rupestre prehistórica do Concello de Redondela. F. Javier Costas Goberna

Galeguismo e sociedade na Redondela da Segunda República. Lois Barros. Edicións do Castro

Orixe, nacemento e evolución dos concellos pontevedreses. Xosé Fariña Jamardo, 1996.

Arquivo da Catedral de Santiago:(USC>Clero>Mitra1758> Mayordomía de Redondela),...

Censo de población de las provincias y partidos de la Corona de Castilla en el siglo XVI : con varios apéndices...... (1829) - González, Tomás (1780-1833). Madrid : en la Imprenta Real, 1829

España_sagrada_theatro_geographico-histórico de la Iglesia de España. Tomo 22 e 23. Enrique Flórez. Madrid 1767 e 1799.

El obispado de Tui en la Edad Media: sus iglesias románicas. Lorena Torrado Gándara. Tesis de doctorado UDC / 2016

1767 De la Iglesia de Tuy desde su origen hasta el siglo décimo sexto

1799 Continuación de las memorias de la Santa Iglesia de Tuy

Galiciana- http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => ElCompostelano, El Pueblo Gallego, El Eco de Galicia.

José Luís Lamigueiro©, fuente: Pedro de Barcelos http://www.xenealoxiasdoortegal.net/

https://foros.xenealoxia.org>Serba

Faro de Vigo

Aportes: Xurxo Constela (A Citania S. L.), Gonzalo Amoedo.

Deputación de Pontevedra. Fondo Casto Sampedro

Communicaciones al XV Congreso internacional de las ciencias genealógica y heráldica. Volumen 3

O que lembro do vivido. Andrés Couñago Laxe.

En Galiciana-Biblioteca Digital de Galicia. Xunta de Galicia: http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => Boletín Eclesiástico del Obispado de Tuy

domingo, 13 de marzo de 2022

Sucesos 1950-1979

 

Asolagamento 1969. Foto cedida familia Fernández Otero
Asolagamento 1969. Foto cedida familia Fernández Otero

1951, setembro. O Xeneral Franco pasa por Redondela en dirección a Porriño. Un vehículo da súa comitiva sofreu un accidente na ponte de Quintela, co resultado de varios feridos, entre eles un alto mando da Garda Civil.


1952, 2 de febreiro. A veciña de Negros, Elvira Crespo Rodríguez, denunciou que dun local a carón da súa casa fóronlle roubados media cabeza de porco, dous lacóns, un pedazo de costela e outro de touciño, valorado todo en 400 pesetas.


1953, xaneiro. Ao saír da taberna “La Concha”, en Quintela, discutiron varios veciños de Reboreda, resultando gravemente ferido Claudio Mouriño Lago, de 45 anos. Semella que o agresor foi José Campos Campos, de 30 anos de idade, completando o grupo José Mouriño, parente do ferido, Severino Vidal e dous máis.


1953, 1 de febreiro. Foron detidos Álvaro Alonso Couto, de Vigo; Valentín Craveiro de Jesús “Catito”, de Redondela; e José Antela Bugarín, domiciliado en Fozara (Ponteareas), que se declararon autores de 21 roubos. En Redondela: No establecemento de Nieves Boullosa, en Trasmañó, dúas veces, a primeira artigos por valor de 1.250 pesetas e a segunda 2.600 en metálico e 900 en prendas de vestir. No domicilio de Manuel Cabaleiro, en Rande, unha caldeira de cobre valorada en 3.500 pesetas. Tentaron entrar nun comercio de Cedeira, barrenando a porta, pero fuxiron ao ser descubertos. No comercio de Rosendo Álvarez, en Cabanas (Trasmañó) levaron cartos en metálico. No comercio de Natividad Bastos, en Vilavella, levaron obxectos por valor de 1.500 pesetas. No comercio de Carmen González, en Trasmañó, levaron parte dun porco, valorado en 800 pesetas. Nunha romaría de Cedeira, Antela levaba 15.000 pesetas, sendo atacado polas costas por Valentín para roubarlle, o que non conseguiu ao non perder o coñecemento o primeiro.


1953, 14 de marzo. A veciña de Redondela denunciou onte que ao baixar do autobús na rúa Alfonso XII, notou a falta dun paquete con 18 camisas valoradas en 800 pesetas.


1954, 8 de xullo. Na vila chocaron dous coches e outro con exceso de velocidade provocou danos no toldo do señor Moreno.


1955, 4 de maio. Foi instruído atestado contra Arturo Rodríguez Couñago, que manobrando un camión cargado de madeira falláronlle os freos, indo contra unha casa inmediata, ocasionando danos por valor de 3.000 pesetas.


1955, 10 de maio. No alto da Encarnación o ciclista Enrique Froeces Míguez, de 19 anos, de Redondela, foi atropelado por un camión causándolle graves feridas que exisiron o seu internamento nun sanatorio.


1955, 18 de maio. Cando traballaban no derribo duns barracón da Xunta de Obras do Porto de Vigo, derrubouse unha viga metálica sobre a que estaban os peóns Guillermo Domínguez Acuña, de 29 anos, casado e veciño de Teis, e José Mouriño, de 41 anos, casado e veciño de Redondela. O primeiro sufriu fractura das extremidades inferiores e un brazo e lesións na cara e cabeza de prognóstico grave. O segundo fractura dos dous pulsos, epístase, e numerosas feridas en cabeza e rostro de prognóstico grave.


1955, 14 de xuño. Foi detido en Redondela pola Garda Civil, Moisés R. G., quen nunha discusión co seu pai, Moisés R. B., deulle unha puñada que lle provocou unha fractura da mandíbula inferior.


1956, 12 de setembro. Cando circulaba pola parroquia de Cesantes un carro de bois levando enriba ao neno de 3 anos Casimiro Crespo Bouzón, este caeu rozándolle a cabeza unha das rodas. Trasladado a esta vila foi atendido polo doutor Antonio Ocampo Otero, quen lle apreciou ferida con racho en rexio occipital con perda de coiro cabeludo, prognóstico reservado. Hai pouco un irmán deste neno tamén sufriu un accidente que lle provocou a morte.


1957, 9 de maio. Nas Catro Pontes, límite de Chapela e Teis, bateron de fronte o coche conducido polo comerciante estabelecido en Lisboa, Arlindo Cal Corujeira, acompañado polo seu fillo de sete anos, co camión cargado de bocois de viño procedente de Redondela, conducido por Manuel Diz Montáns. Os feridos serían trasladados á Casa de Socorro e de alí á clínica do Dr. Troncoso. Arlindo Cal sufre fractura de esterno con forte contusión torácica e hemotórax, ferida contusa na fronte e múltiples erosións con forte schock traumático de prognóstico grave. O seu fillo, ferida inciso-contusa no xeonllo dereito, outra no queixo e outra no frontal, fractura dos ósos do nariz, conmoción cerebral e schock traumático e varias erosións de prognóstico reservado.


1958, 7 de setembro. En termos de Redondela, unha moto con dous ocupantes veciños da Cañiza, atropelou a un can que resultou morto. O condutor perdeu o control chocando cunha bicicleta con motor que viña en sentido contrario, conducida por Rafael Luca de Tena Lazo, farmacéutico veciño de Redondela. Resultou ferido de consideración o Sr. Luca de Tena e de menos importancia os ocupantes da motocicleta.

1959, 21 de maio. Ás 2 da madrugada incendiouse unha casa en Laredo (Chapela), quedando destruída na súa totalidade. Semella que foi debido a un descoido do único inquilino da vivenda, José González Gómez, quen pouco antes de durmirse caeulle a cinza dun cigarro nunha cama preto da súa, espertando coa casa en chamas. Era de planta baixa e propiedade de José Martínez Fernández.


1960, 12 de xaneiro. A Garda civil de Vigo rexistrou unha casa no Coto (Cesantes), atopando: 365 caixas de tabaco rubio (182.500 paquetes), 208 despertadores de mesa, 55 transistores, 140 pilas, 120 camisas de nylon e 36 pistóns para coche. En total 5.640 kg. valorados en 2.100.000 pesetas.


1960, 26 de agosto. Por funcionarios da Brigada de Investigación Criminal desta Xefatura Superior de Policía, foi detido na madrugada do pasado mércores, o habitual delincuente contra a propiedade, Gonzalo Currás Fonseca, de 29 anos de idade, alias “O Gorila”, natural e con residencia habitual en Vigo, como autor de varios roubos en Vigo, Redondela e A Coruña.

1961, 21 de outubro. O Tenente do Exército do Aire, don Juan Gagane, que procedía de Salamanca, pilotando unha avioneta, non puido entrar no aeródromo de Peinador a causa da falta de visibilidade. Voou despois sobre Redondela e intentou tomar terra na estrada de Reboreda, pero cando ía a facelo pasou por alí un camión e obrigouno a aterrar nun campo de millo. Unha das ás da avioneta bateu contra un cable do tendido do alumeado eléctrico, e fíxolle capotar. O piloto resultou con feridas na cabeza e a fractura dun brazo. Saíu á estrada polo seu propio pé e nun coche foi trasladado a Vigo, onde foi hospitalizado.


1964, 06 de setembro. Ás sete da mañá declarouse un violento incendio na fábrica de Copiba. O lume orixinouse ao entrar en funcionamento unha das novas cámaras frigoríficas que se están a instalar. Axiña acudiron os tres coches do corpo de bombeiros e os equipos anti- lumes do buque-factoría “Galicia” e da empresa Hijos de J. Barreras. Os traballos de extinción prolongaríanse ao longo do día. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/12/empresas-do-mar.html )


1966, 7 de xaneiro. En Redondela foi detido o veciño daquel termo J. B. R., como autor do roubo de 3.200 pesetas ao veciño do Viso, Manuel Martínez Barral.


1966, 21 de setembro. En Redondela foi alcanzado por un camión José Maquieira López. Resultou con diversas lesións polo que foi trasladado a un sanatorio pontevedrés.


1966, 15 de decembro. Un camión conducido polo veciño de Redondela, Manuel Pérez Rodríguez, chocou na estrada de Fornelos de Montes cunha moto, resultando o condutor con feridas de gravidade.


1968, 21 de setembro. Pola Garda Civil do posto de Bouzas foi detido, despois de laboriosas pescudas, Ramón Carro Navia, de 37 anos, natural de Vilagarcía, que se facía pasar por oficial da Mariña Mercante. Descubriuse que este individuo roubou un día unha maleta na estación marítima de Vigo que correspondía, efectivamente, a un oficial da Mariña Mercante e que contiña dous uniformes, un branco e outro negro, que empregaba segundo as circunstancias. Foi detido na estación de Redondela cando se dirixía en tren a Vilagarcía. No seu domicilio foron encontrados numerosos obxectos procedentes dos seus roubos. Con este mesmo truco contraeu matrimonio nesta mesma provincia, simulando no seu fogar que os obxectos subtraídos eran regalos á sua volta de viaxes por mar, que non facía. Calcúlase que os obxectos roubados sobrepasan en valor as 200.000 pesetas.


1969, 18 de xaneiro. En Redondela inundáronse algunhas rúas de Vilavella, e tamén a estrada xeral de Vigo a Pontevedra, impedindo o paso dos vehículos lixeiros, por chegar a auga á altura dos tubos de escape. Entre os inmobles afectados está a Central de Teléfonos, na que a auga chegou a alcanzar unha altura de 30 a 35 centímetros. En ningún momento quedou interrompida a comunicación telefónica, ó ser retirados os equipos a lugares máis altos, evitando así que foran deteriorados polas aguas.


1969, 3 de setembro. Nun incendio no monte "Mirallo", en Redondela, arderon 1.500 pinos de tres anos de plantación, que foron valorados en cincuenta mil pesetas.



1969, 13 de agosto. Sete mil piñeiros que poboaban máis de cinco hectáreas de terreo arderon como consecuencia dun incendio que se declarou no monte Mirallo, propiedade do Patrimonio Forestal do Estado, na parroquia de Negros.


1970, 27 de xuño. No domicilio do veciño de Redondela, Ramón Hernández Ramírez, produciuse un incendio, orixinado por un escape de gas na cociña. Os danos orixinados polo sinistro, foron valorados en 60.000 pesetas.


1974, 12 de xuño O veciño de Pontevedra, Angel González López, foi condenado á pena dun mes e un día de arresto maior, á privación do carné de conducir por tres meses e un día, e ao abono dunha indemnización de 508.500 pesetas, como autor dun delito de imprudencia. Conducindo un automóbil, atropelou en Redondela a José Costoya Amoedo, que sufriu feridas diversas, quedándolle varias secuelas permanentes.


1974, 9 de agosto. Manuel Martínez Rodríguez, de 15 anos, foi atropelado por un automóbil, ao tentar cruzar correndo na estrada do Viso. Trasladado ao Hospital Provincial, apreciáronselle feridas diversas, diagnosticadas de graves.


1974, 9 de setembro. O grupo escolar de Redondela, disposto para 32 unidades e que leva en funcionamento dous anos e medio, tivo que ser desaloxado. O curso non puido comezar, porque repisou cedendo de vigas e aparecendo gretas de gran tamaño, o que fixo que se considere perigosa a estancia dentro do recinto. Dáse a circunstancia de que o arquitecto que planeou a obra faleceu e ninguén quere asumir a responsabilidade de ditaminar cal pode ser o futuro do edificio. Ademais dos defectos de construción, un dos motivos puido ser que o edificio se construíra sobre pilotes no que antes fora una marisma.

Grupo escolar de Redondela en 1975. Faro de Vigo
Grupo escolar de Redondela en 1975. Faro de Vigo


1976, 24 de agosto. Tormenta en Redondela. Unha chispa eléctrica arrasou as instalacións do servizo telefónico. A avaría afecta a unha ampla zona do sur de Pontevedra. Diversos técnicos e persoal de servizos especializados, traballan intensamente para solucionar este grave problema.


1977, 22 de abril. Por culpa da compra dunha vaca recibiu un corte cun coitelo nunha man, o inválido de Saxamonde, Afasto Martínez Bernárdez, labrador inválido de Saxamonde comprara no mercado de Santiago unha vaca en 35.000 pesetas, deixando de sinal 2.000. Pero cando chegou a Redondela decatouse de que andaban tras a compra da citada vaca tres carniceiros da vila. Tiveron unha discusión e o Afasto recibiu un corte na man con coitelo. Foi atendido nun sanatorio de Pontevedra e tivéronlle que dar máis de 30 puntos.


1977, 2 de maio. Unha das rodas dianteiras dun autobús que transportaba once escolares, desprendeuse do seu engrenaxe, cando o vehículo circulaba na estrada denominada de Os Valos. Non se rexistraron desgracias persoais, mais os escolares resultaron con lixeiras contusións.


1979, 28 de xaneiro. Ingresou nun sanatorio de Pontevedra a veciña de Redondela Peregrina Rodríguez Paz, atropelada por un turismo na súa localidade de residencia. As lesións son consideradas pouco graves.


Autor: Juan Migueles



BIBLIOGRAFÍA

Arredor de nós. Historia da Policía Local 1863-2003. Gonzalo Amoedo López e Roberto Gil Moure. 2003.

Galeguismo e sociedade na Redondela da Segunda República. Lois Barros. Edicións do Castro.

En Galiciana-Biblioteca Digital de Galicia. Xunta de Galicia: http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es=> El Regional, El Pueblo Gallego, El Áncora, La Idea Moderna, El Progreso, Gaceta de Galicia, El Correo de Galicia, El Correo de Lugo, La Correspondencia Gallega...

Na Biblioteca Nacional de España: www.bne.es=> El Siglo Futuro, La Iberia, El Correo Español

La Voz de Galicia

http://www.lavozdegalicia.es/hemeroteca/