Deputados Provinciais polo distrito de Redondela (-Pontecaldelas)

 

Juan Manuel Pereira de Castro. Foto: José Suárez, 1869. BNE.

 

Coa Constitución de Cádiz (1812) Galicia pasa a ser unha única provincia, cunha única intendencia, unha soa deputación provincial e un só xefe político. A deputación constituíuse en Santiago de Compostela o 19 de marzo de 1813, co Marqués del Campo Real como presidente, que a trasladará á Coruña 2 meses despois.

O Real Decreto do 15 de xuño de 1814 suprime as deputacións. O 7 de marzo de 1820 restablécese o réxime constitucional como deputación provincial única para toda Galicia, en A Coruña. O 13 de abril de 1822 volven a crearse 4 provincias pola aprobación do decreto do 27 de xaneiro dese mesmo ano, sendo estas: A Coruña, Lugo, Ourense e Vigo.

Tralo decreto do 10 de outubro de 1823 ábrese unha loita pola capitalidade da provincia entre Tui, Vigo, Pontevedra e Redondela, se ben a nosa vila sería a que tivo menos opcións de conseguilo. A cuestión quedaría resolta o 30 de novembro de 1833, quedando Galicia dividida nas provincias actuais: A Coruña, Lugo, Ourense e Pontevedra.

1836 Período dos gobernadores civís. Presidentes da Deputación en exclusiva

1836-febreiro-12. Manuel Álvaro Rubín.

1836, 25 de xuño. Juan Troncoso Almansa. Deputado suplente que substitúe a Manuel Álvaro Rubín que causa baixa por enfermidade.

1837, 4 de abril. ¿?

1838, 8 de xaneiro. Antonio José Rubín. Non chegaría a exercer.

1838. Antonio Fontano. O 10 de xaneiro a súa elección é declarada nula,

1838. Francisco Román Abal de Borbén. Renuncia o 8 de febreiro de 1838.

1838. Francisco María Romay y Teijeiro. Renuncia o 20 de abril de 1838.

1838, 28 de maio / 1840, 1 de xaneiro. Antonio José Rubín.

1840, 2 de xaneiro / 1843, 1 de novembro. Leodegario Rubín. Tiña como suplente a Manuel Araújo.

Outubro de 1843 Alzamento de Vigo

1843, novembro. Ramón Martínez Saco (Mos, 1810 / ¿?, 1884). Progresista. Como suplente tiña a Juan Manuel Pereira. Non chegaron a ser proclamados por participar na rebelión.

1843, 20 de decembro / 1847, 16 de agosto. Manuel Troncoso Almansa. Avogado conservador. Reelixido en xullo de 1847, renuncia ao cargo aducindo razóns persoais. Volveu ao cargo en 1856.

1847, 16 de agosto. Juan Manuel Pereira . Foi o único candidato presentado. Axiña deixa o cargo por incompatibilidade, ao ser elixido Deputado a Cortes.

1948, 16 de setembro. Manuel Troncoso Almansa. Renuncia ao cargo polo que Manuel Coto y Montes toma posesión como Deputado Provincial dos partidos de Vigo e Redondela.

1849, 16 de setembro. José María Avalle.

 

 

1850 Vólvese á denominación de gobernadores civís

1850, 10 de abril / 1854, 20 de agosto. Ramón Mosquera. Reelexido o 2 de abril de 1852 e o 4 de abril de 1854.

Revolución 1854. Restitución da corporación de abril de 1843, aínda que na práctica tan só foron 4 os deputados restituidos.

1854, 21 de agosto / 1854, 22 de setembro. Ramón Martínez Saco.

O 30 de agosto de 1854 dáse conta de dous escritos de protesta remitidos polos ex-deputados provinciais polos Partidos Xudiciais de Vigo e Redondela, Ramón Buch e Leodegario Rubín. En realidade correspondíalle a representación de Redondela a Leodegario Rubín, pero como houbese discrepancias na interpretación da lei neste distrito e no de Vigo, unha semana despois decídese que non se incorpore, o que foi considerado como unha aldraxe por parte de Rubín.

1854, 16 de novembro. Atanasio Fontano. Ocupa a vacante o que ata setembro representara ao partido de Vigo.

Na sesión do 26 de abril de 1856 dáse conta da vacante do Partido Xudicial

de Redondela dado que tras o recurso imposto por Leodegario Rubín sobre seu

dereito a acta provincial, este está exercendo o cargo de Promotor Fiscal fóra de

Galicia polo que, a pesar de gañar tal recurso, non está en disposición de ocupar

dito cargo.

1856, 26 de maio. Ramón Martínez Saco.

1856, 30 de xullo / 1856, 10 de outubro. Jose Mateo Otero.

1856, 10 de outubro / 1856, 12 de decembro. Roque Suárez. Comandante do exército retirado e comandante.

1856, 12 de decembro / 1864, 1 de xaneiro. Manuel Troncoso Almansa. Reelixido en 1858 , 1860 e 1862.

1864, 1 de xaneiro / 1867, 1 de xaneiro. Ramón Martínez Saco. Reelixido en 1865 e 1866. Entre 1864 e 1865 presidiu 6 sesións da Deputación de Pontevedra. Daquela elixíase un presidente en cada reunión.

Período dun presidente da Deputación para cada sesión

Este período está regulado pola Lei de gobernos de provincia de 25 de setembro de 1863, que no seu artigo 37 contempla a elección de presidente: "A Deputación Provincial no primeiro día de cada reunión ordinaria ou extraordinaria nomeará de entre os seus individuos a un presidente".

1866, 4 de xaneiro / 27 de outubro de 1868. Manuel Troncoso Almansa

Revolución de 1868 (a Gloriosa).

Desde o inicio do denominado "Sexenio revolucionario" ata que entra en vigor a Lei provincial do 20 de agosto de 1870, volve a figura do gobernador-presidente da Deputación de forma similar ó período inicial.

1868, outubro Ramón Martínez Saco. Levaba como suplente a Luciano Fernández. Cesa en febreiro de 1872. Das súas intervencións destaca o apoio á restitución da independencia dos concellos de Soutomaior e Pazos de Borbén que foran agregados pola Xunta Revolucionaria ao de Redondela (sesión de 28 de outubro) e a solicitude dunha subvención de 8.000 escudos para que se remate de construír o camiño de Redondela a Moscoso por Amoedo.

1875, 23 de decembro. Manuel Sestelo Veiga. Secretario cesante de Gobernos de provincia, avogado e propietario.

1881 Fermín Alfaya Milijosa (Redondela o 20/11/1834, Red. 13/02/1900). Avogado.

O 31-8-1882 publícase a nova distribución dos distritos electorais: Distrito Redondela e Pontecaldelas. Elíxense 4 deputados cada 4 anos.

1882, decembro. Fermín Alfaya Milijosa, Antonio López de Neira, José María Guerra Cobián e Linares.

1885, decembro. Evaristo Pérez de Castro Brito. Fillo de Evaristo Pérez de Castro Colomera, quen fora Presidente do Consello de Ministros. Cuñado de José Elduayen e militante do partido conservador. Presidente da Deputación de Pontevedra en 1877.

188? Luciano Fernández Gándara: Foi alcalde de Redondela en varias ocasións. Nomeado Caballero de la Cruz de Carlos III. Faleceu en 1898.

Luciano Fernández Gándara. Foto publicada en El Correo Gallego

 

1886, setembro. Antonio López de Neira, Limeses, José María Guerra Cobián e Fermín Alfaya Milijosa.

1890, 07 decembro. José María Guerra Cobián, silvelista; Antonio López de Neira, conservador; Fermín Alfaya Milijosa, liberal, e Lorenzo García Vidal, silvelista. Votaron en Redondela: 10.374 persoas.

• 1891 José María Guerra Cobián. Presidente da Deputación entre 1891 e 1892.
• 189? Antonio López de Neira. Nomeado vicepresidente en novembro de 1892.
• 1892, novembro. Fermín Alfaya Milijosa (Redondela, 1834). Liberal. Avogado. En 1892, sendo Deputado fixo unha proposta para a construcción dun apeadeiro ou estación en Rande, a petición dos concellos de Moaña, Lavadores e Redondela. En decembro de 1893 formou parte da terna elevada á Dirección Xeral co fin de nomearse vocal da Deputación na Xunta de Instrucción Pública. En 1895 conseguiu que a Deputación aprobara un plan de camiños veciñais, que se levaría a cabo case na súa totalidade
• 189? Lorenzo García Vidal. Avogado natural de Cotobade de onde foi alcalde. Ademáis de deputado provincial sería Gobernador civil de Lugo e Ourense.
   
  

  

  A. López de Neira, 1905. Foto: depo.es

  

  L. García Vidal Foto: bitacoradecora.galiciae

1894, setembro. Jose María Guerra Cobián, silvelista; Lorenzo García Vidal, silvelista; Víctor Novoa Limeses, conservador; Salustiano Méndez Ponte y Andrade, liberal. (Fermín Alfaya Milijosa resultaría reelexido pero por Ponteareas-A Cañiza)

• 1895 Víctor Novoa Limeses. Renunciou ao cargo antes de rematar o ano.
• 1895, decembro. Antonio López de Neira. Renunciou ao cargo en xaneiro de 1897 para ser nomeado alcalde de Vigo.
• 1897, xullo. Luis Ozores Camino. Sustitue a López de Neira. Médico natural de Vigo. Anteriormente primeiro tenente alcalde daquela cidade. Na seguinte lexislatura resultou electo polo distrito de Ponteareas-A Cañiza.
• 1896 Salustiano Méndez Ponte y Andrade. No cargo en marzo de 1896.
• 1897, outubro. Lorenzo García Vidal. Conservador.

J. M. Guerra Cobián, 1891. Foto:depo.es

1898, setembro. Eduardo Iglesias Aniño, liberal; Salustiano Méndez Ponte y Andrade, liberal; José María Vidal, conservador; e Lorenzo García Vidal, conservador.

• 1898 Salustiano Méndez Ponte y Andrade. Liberal. Ex-alcalde de Redondela.
• 189? Lorenzo García Vidal. Deixa o cargo en xullo de 1899, por ser nomeado Governador Civil de Pontevedra.
• 1899, 23 xullo. José Estévez. Conservador. Sustitúe ao anterior.
• 190? Salustiano Méndez Ponte y Andrade. No cargo en outubro de 1901.
• 1902, abril. José María Vidal González. Non remata o mandato.
• 1902. Luis Ozores. Conservador. Sustitúe ao anterior.
  
  

  

  J. M. Vidal González, 1903. Foto: depo.es

Eduardo Iglesias, 1909. Vida gallega

1903, abril. José Mª Vidal González e José Estévez, conservadores e Eduardo Iglesias Aniño e Cándido Otero García, liberais.

• 1903. Jose María Vidal González. Faleceu en outubro de 1904 cando ostentaba a presidencia da deputación e o cargo de deputado polo distrito de Redondela-Pontecaldelas.
• 1905, marzo/ 1905, decembro. Antonio López de Neira. Conservador, sustitue ao seu compañeiro de partido falecido. Renunciou en decembro. Presidente da Deputación entre 1905 e 1907.
• 1905, decembro. Cándido Otero García (Redondela). No cargo ata nova elección.
• 1906. José Estévez. Sustituido por ser declarada a súa incompatibilidade para desempeñar o cargo.
• 1906, abril. Lorenzo García Vidal. Ex-Governador de Lugo e Ourense, elexido sen oposición. Ao mes seguinte sería nomeado vocal da comisión provincial para o bienio 1906-07.
• 190? Cándido Otero García. No cargo en xaneiro de 1907.

1907, marzo. Eduardo Iglesias Aniño, 4.739 votos; Cándido Otero García, 4.735; Antonio López de Neira, 4.691; Lorenzo García Vidal, 4.637.

1907 / 1909, 30 abril Eduardo Iglesias Añino. Liberal.

• 1909, 01 maio / 1910, 1 de maio. Cándido Otero García. Ao ser elexido como deputado por Redondela-Pontecaldelas, cesou no como vicepresidente da deputación, cargo que ostentaba. Faleceu en maio de 1910 estando no cargo. Fora alcalde de Redondela, o seu pobo natal, e en Vigo, onde actualmente residía, era presidente do Casino, Vice-presidente da comisión da Cruz Vermella, e representante da compañía naviera Lloyd Real Holandés. Tiña tamén as honras de xefe Superior de Administración Civil.
• 1910, 30 maio. Antonio López de Neira. Comisión xestora polo falecemento do anterior ata o nomeamento dun novo deputado.
• 1910 / 1911, abril. Manuel Cacheiro Cardama (Redondela). Avogado.

1911, marzo. Antonio López de Neira, Eduardo Iglesias Aniño, Lorenzo García Vidal e Manuel Cacheiro Cardama (Faeceu no cargo en xullo de 1912) . Repiten todos no cargo.

• 1911, marzo. Lorenzo García Vidal.
• 1912, 1 de maio. Eduardo Iglesias Aniño. Remata o seu mandato en abril de 1913, sendo daquela vicepresidente da Comisión Provincial.
• 1913, marzo. José López Boullosa. Ex-Alcalde de Pontecaldelas. Conservador, nomeado Deputado Provincial por primeira vez, para sustituir ao falecido Manuel Cacheiro. Nomeado en marzo, inicia o seu mandato en maio
• 1914, 1 de maio. Antonio López de Neira

José López Boullosa 192. Foto: Vida Gallega

1915-marzo Eduardo Iglesias Añino (Faleceu no cargo en 1916), Antonio López de Neira, Lorenzo García Vidal e José López Boullosa. Dous conservadores e dous liberais.

• 1915, Eduardo Iglesias Aniño. Problemas de saúde non lle permitiron rematar o seu mandato, falecendo en xuño.

• 1916-maio-1 José López Boullosa. Xa viña desempeñando o cargo substituíndo a Eduardo Iglesias.

• 1916-setembro-4 Claudio Contreras Valiñas (Redondela). Avogado. Nomeado por falecer Eduardo Iglesias e ser o único en presentarse ao cargo. O seu nomeamento provoca a súa renuncia como alcalde de Redondela. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/claudio-contreras-politico-troca.html )

• 19?? Antonio López de Neira. Falecería a principios de 1919 aos 92 anos.

Claudio Contreras Valiñas. Vida Gallega

1919, xullo. José López Boullosa, Antonio Casas Medrano, e Lorenzo García Vidal, conservadores; e Claudio Contreras Valiñas, liberal.

• 19?? Claudio Contreras Valiñas. No cargo de deputado en abril de 1922. A finais deste ano nomeado Gobernador Civil de Zamora.
• 192? Antonio Casas Medrano. Avogado de Pontevedra. Exercía en outubro de 1922, repetiu na seguinte lexislatura, renunciando a unha terceira en 1930. O seu irmán Carlos era deputado por Ponteareas e A Cañiza, presidindo a Deputación entre 1919 e 1921 e chegando a ser Gobernador Civil. Outro irmán, Manuel, sería tamén presidente da Deputación en 1930.

1923, 4 de xuño. José López Boullosa, Antonio Casas Medrano, e Lorenzo García Vidal, conservadores; e Pedro Otero Milleiro, reformista. Proclamados polo artigo 29.

• Pedro Otero Milleiro (Redondela). Farmacéutico. Foi alcalde de Redondela entre 1916 e 1918.

Pedro Otero Milleiro. Foto publicada en "Ernestina Otero Sestelo pedagoga". Manuel Puga

1923. Golpe de Estado de Miguel Primo de Rivera.

Deputado por Vigo-Redondela

1923. Javier Puig Llamas. Ex-alcalde de Pontevedra.

J. Puig Llamas, 1938 Foto: depo.es

O Real decreto do directorio militar, de data 12 de xaneiro de 1924, restablece de novo o sistema de nomeamento de deputados polo gobernador e elección entre eles do presidente.

Mediante o Estatuto provincial do 20 de marzo de 1925 establécese de novo o nomeamento dos deputados por parte do gobernador e a elección dun presidente por un período de seis anos.

1924, xaneiro. Ramón Laforet Cividanes, enxeñeiro vigués, propietario da fábrica de carburo de calcio de Arcade; César Lois Vidal, agrario e abogado de Pontecaldelas; Ramón González Fernández, propietario; e José Olmedo, comerciante.

1924-setembro-27. Pedro Otero Milleiro, Ramón González Fernández (en xuño de 1925 foi nomeado “Fillo Adoptivo” de Redondela), Juan Losada e César Lois Vidal (foi un dos 3 deputados que propuxeron a creación do Museo de Pontevedra).

Busto de Ramón González Fernández. Foto: Vida Gallega

1930-febreiro-22 Antonio Casas Medrano. Avogado que renunciou ao cargo.

1930, 24 de febrero. Claudio Contreras Valiñas. Volta á deputación sendo cesado pouco despois pola proclamación da II República.

A. Casas Medrano, 1919. Foto: Vida Gallega

Por Real orde do 8 de abril de 1930 e segundo o Real decreto do 15 de febreiro de 1930 o gobernador dálles posesión ós deputados e elíxese presidente.

Proclamación da II República. 14 abril 1930

O 15 de abril de 1931 toma posesión o Comité, que se fai cargo da Deputación por delegación do Goberno Provisorio da República e noméase presidente por delegación a Amancio Caamaño Cimadevilla (republicano).

O 25 de abril de 1931 toma posesión a Comisión Xestora da Deputación tras o cal se procede no sucesivo á elección do presidente de entre os membros que a compoñen.

1931, 25 de abril. Pedro Otero Sestelo (Redondela). Nomeado primeiro como membro da comisión xestora e definitivamente en xuño. Coa proclamación da II República tamén foi nomeado alcalde de Redondela. Presentou a dimisión dos seus cargos en xullo de 1932 por incompatibilidade, co de inspector farmacéutico municipal de Redondela.

1932, xullo. Obdín Martínez Orge. Alcalde de Pontecaldelas.

1933, maio. Antonio Pousada Pérez. Republicano. Alcalde de Cotobade. En xaneiro de 1934 é cesada a Comisión Xestora da Deputación.

1935, decembro. Rafael Rodríguez Álvarez. Comisión xestora.

1936, 19 de marzo. Gabino Castro Estévez. Agrario de esquerdas. Foi 2º tenente de alcalde de Ponteareas.

 

Pedro Otero, 1932 FOTO:  S.Cal- Vida gallega

Golpe Militar do 17 de Xullo de 1936 (inicio da Guerra Civil).

O 24 de xullo de 1936 o Goberno Militar dá posesión como delegado-presidente da Deputación a Rafael González Fernández Besada.

O 15 de decembro de 1936 constitúese a nova Comisión Xestora sendo os presidentes nomeados por designación a través do Goberno da provincia.

1936, 15 de decembro. Francisco Cunqueiro Montenegro. Alcalde de Redondela.

1938, 03 outubro. Juan Esteso Alján.

Parte da Deputación é ocupada pola “representación dos Concellos”. Nesta etapa polo Partido xudicial de Redondela (Pontecaldelas ten o seu propio representante) soe elexirse ao alcalde de Redondela.

1949, marzo. Francisco Cunqueiro Montenegro. Médico e alcalde de Redondela.

1952, 23 de marzo. Juan Muíños Iglesias. Alcalde de Redondela dende setembro de 1951.

1958, abril. Mario José Piñeiro Durán. No cargo ata 1964, cando expirou o seu mandato.

1964, 29 de marzo. Pedro Otero Rey. Reelexido en 1967 e 1971. Dende 1966 compaxinou este cargo co de alcalde de Redondela.

Juan Muíños, 1965. Foto: Faro de Vigo

1966-Pedro Otero Rey-19730620 Faro de Vigo

1979 Primeiras eleccións democráticas

1979-1983. Jose Antonio Molinos Rivera. Axente de seguros. Tan só estivo unha lexislatura, deixando o cargo en 1983. Tenente alcalde de Redondela por UCD no mesmo periodo, ocupando a concellería de deportes e abandoando despois a actividade política.

1979-1983. Javier Varona Gómez. Concelleiro en Redondela do PSOE. Alto cargo en Pescanova. (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2023/05/javier-varona-gomez.html )

1979-1983. Lino Velo Amaro. Concelleiro de cultura de Redondela por Unidade Galega.

1979-1983. Luis Crespo Barros. Por Coalición Democrática.

1983-2011. Emilio González Iglesias. Do PSOE. En 1983 era o deputado máis xoven. Compaxinou este cargo co de concelleiro e tenente alcalde de Redondela nos mandatos de Xaime Rey. Despois de casi tres décadas coma deputado, en maio de 2010 presentou a súa dimisión como portavoz do PSOE na Deputación. Isto supuxo o seu adeus da política ao rematar a lexislatura, xa que tampouco se presentou ás municipais do 2011.

¿1996_? Amado Ricón Viruleg. En 1958 emigrou a EEUU onde exerceu como profesor na Universidade de New York. Xubilado en 1992, retornou a Galicia onde recibiu a Medalla Castelao. En 1996 ocupou o cargo de alcalde de Redondela grazas a unha moción de censura. Foi presidente do Instituto Galego das Artes Escénicas e Musicais.

2003, xullo-2007. Xosé Carlos Pazos Docampo. Durante moitos anos presidente do BNG de Redondela. Tan só estaría unha lexislatura na Deputación, abandoando o cargo o 17 de xullo do 2007. No 2011 renuncia a presentarse nas municipais abandoando a vida política.

2003-2007/2009-2011. Francisca "Paqui" Canal Gómez. Lider do PP redondelán remata a súa lexislatura en xuño de 2007. O 3 de marzo de 2009 volta á deputación sustituindo a Corina Porro, quen pasa a formar parte da lista electoral á Xunta. En novembro dese mesmo ano deixa a presidencia do PP local, co que venceu en número de votos pero non acadou a alcaldía.

2011-2015. Eduardo Reguera Ocampo. Presidente do PSOE local.

2011-2012. Jose Alberto Pazos Couñago. Anteriormente concelleiro do PP en Redondela. Deixou o cargo ao ano seguinte por acceder ao Parlamento Galego.

2015, xuño. Digna Rivas. Segunda da lista do PSOE nas eleccións municipais dese ano e voceira do grupo socialista na anterior lexislatura. Accede ao cargo polo compromiso de paridade asinado polo PSOE local.

2016. Javier Bas Corujeira. Compaxina este cargo co de alcalde de Redondela. Ocupa unha das tres actas que lle corresponden ao PP no partido xudicial de Vigo e substitúe a Jesús Vázquez Almuíña, nomeado conselleiro de Sanidade

Presidentes redondeláns da deputación de Pontevedra.

Juan Manuel Pereira de Castro. En agosto de 1854 foi nomeado pola Xunta de Goberno Gobernador Civil de Pontevedra (Presidente Dep. Pontevedra).

Ramón Martínez Saco. Entre 1864 e 65 foi, por varias veces, presidente da Deputación de Pontevedra. Daquela elixíase un presidente en cada reunión.

Casto Sampedro Folgar. O 19 de marzo de1843, cando se constitue o partido Conservador de Pontevedra, aparece como secretario do mesmo. En 1901 é elexido deputado Provincial por Pontevedra, sendo reelexido en 1903, 1919 e 1921. En 1930, co governo de Primo de Rivera moi debilitado, volta ser nomeado deputado por Pontevedra e por unanimidade, presidente interino da Deputación Provincial durante un corto periodo, entre o 25 de febreiro e o 14 de abril.

Presidentes residentes en Redondela

Enrique Lorenzo Docampo (Vigo, 1892-1981). Empresario fundador de Factorías Vulcano. Casou nesta vila con María (Maruja) Feijoo Alfaya dona do Pazo Pousadouro e da leira Meu Lar. Nomeado deputado por primeira vez en 1960, ocupou a presidencia da Deputación de Pontevedra durante sete anos (1963-1970).

Enrique Lorenzo. Foto: vigoe.es

Autor: Juan Migueles

BIBLIOGRAFÍA

Casto Sampedro e a música do cantigueiro Galego. 2 Vol. Xavier González Groba, 2013.

Deputación de Pontevedra www.depo.es

Redondelans. www.galeon.com/redondelans/

Internovas. www.ipdca.com/internovas/

Aportacións Gonzalo Amoedo

Faro de Vigo

La Voz de Galicia

Galiciana- http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => Gaceta de Galicia Diario de Santiago, La correspondencia gallega (Pontevedra), Eco de Galicia diario de la tarde, El eco de Galicia órgano de los gallegos residentes en las Repúblicas Sud-Americanas, El regional, Galicia diario de Vigo, El Progreso, El pueblo gallego, El Tea, El Correo de Galicia (Arxentina)