Cando Carlos II, derradeiro Rei da casa de Austria, morre sen
descendencia deixa o trono a Felipe de Borbón neto do Rei de
Francia. As potencias europeas (Inglaterra, Holanda e Austria) queren
evitar que Francia aumente o seu poder. Teñamos en conta que daquela
España dominaba o Milanesado, Sicilia, o Reino de Nápoles e gran
parte dos territorios americanos; continente co que tiña o monopolio
comercial. Isto levoulles a apoiar ao arquiduque Carlos de Austria
desencadeando a Guerra de Sucesión.
 |
| The Battle of Vigo Bay, 12 October 1702. Royal Museums Greenwich |
A Flota de Indias viña tódolos anos cargada con metais preciosos e
todo tipo de mercadorías como madeiras, peles...; procedentes de
América. En xuño de 1702, 18 galeóns baixo o mando de Manuel
Velasco Tejada saen da Habana escoltados polo almirante
Chateau-Renault con 24 navíos e fragatas franceses. O seu destino
obrigatorio era Cádiz pero chegan noticias de que a frota
anglo-holandesa está atacando a súa costa e deciden refuxiarse na
Ría de Vigo. Un dos condicionantes desta decisión puido ser que nun
dos galeóns volvía a España o antigo vicerrei de Nueva España, o
redondelán José Sarmiento y Valladares, Conde de Moctezuma y Tula.
 |
| José Sarmiento de Valladares |
Esta decisión non foi do agrado do Duque de Barbazón, Gobernador e
Capitán Xeneral de Galicia, porque as tropas coas que el contaba
eran poucas e ademais os fortes do Estreito de Rande (un en Rande e
outro en Corbeiro) atopábanse en estado ruinoso.
Unha
vez estiveron os barcos na Enseada de San Simón, armouse os fortes
con canóns dos barcos e cerrouse o estreito cunha cadea de estacas.
Todo estaba disposto para recibir a frota anglo-holandesa composta
por 140 barcos, si ben só uns 50 eran buques de guerra. Ao fronte da
frota holandesa estaba o Almirante Van der Goes e da ingresa o
Almirante George Rook, Duque de Ormond.
 |
| Castelo de Rande. Ilustración Serafin Avendaño |
Entre o serán do día 23 e a noite do 24 de outubro de 1702 tivo
lugar a Batalla de Rande. O inimigo avanzou pola ría pegado á
península do Morrazo para evitar os disparos dos canóns de Vigo. ao
atopar o paso cortado no estreito o Duque de Ormond con 14.000 homes
desembarcou para destruír o forte de Rande. Unha vez conseguido o
obxectivo, os barcos puideron entrar na enseada de San Simón
disparando contra o forte de Corbeiro e rompendo a cadea de estacas.
Cando todo estivo perdido os almirantes españois e franceses
ordenaron afundir os barcos que seguían a flote para evitar que
caeran en mans inimigas. Na batalla morreron uns 800 ingleses e
holandeses por cerca dos 2.000 españois e franceses.
Ao día seguinte os
inimigos enviaron buzos a recuperar todo o posible, ao mesmo tempo
que unha brigada holandesa saqueaba Redondela, profanando igrexas e
destruíndo o convento franciscano de San Simón.
 |
| 1870 Imaxe da expedición de busca dos galeóns da Batalla de Rande, de Hipólito Magen. Foto: Meirande |
Unha semana despois os inimigos
abandonan a ría,
quedando a escuadra inglesa de Shovel, que chegara o día 27. Despois
de acumular provisións asaltando granxas e hortas, derriban os
fortes do estreito, intercambian prisioneiros e reparan os barcos
apresados. Cando marchan cara a Inglaterra un destes galeóns
afúndese ao
pouco de saír, cerca das illas Cíes.
O botín que acadaron
era moi inferior ao cargamento que levaban os barcos. A dúbida que
quedou trala batalla foi ¿antes do ataque a Flota de Indias tivo
tempo de desembarcar as súas mercadorías ou seguen no fondo da ría?
Aquí comeza a lenda do Tesouro de Rande.
 |
| 1955 Extracción dunha caderna Foto "Historia de las Rías" |
Aos
poucos anos comezarían as exploracións na busca
destas riquezas. Xa se ten constancia dun
intento en 1717. Despois de varias iniciativas en 1870 Hipólito
Magen atopou 44 kg. de prata, ademais
de canóns, instrumentos de navegación, áncoras... Este feito
disparou o número de cazadores de tesouros que visitaron a Ría,
quedándonos para sempre a dúbida de si declararon todo o que
atoparon. Tamén disparou a imaxinación de Julio Verne que conta
como o Capitán Nemo e os seus homes recuperan o Tesouro de Rande no
seu libro 20.000 leguas de viaxe
submarino.
A
situación cambiaría nos anos 80 cando as competencias para
autorizar a exploración foron cedidas ó goberno autonómico que
denegou as concesións e denunciou a varias expedicións estranxeiras
que operaban ilegalmente. Máis recentemente, no 2007, investigadores
da Xunta atoparon os restos de varios galeóns e se estuda a
viabilidade da súa extracción co fin de crear un museo da Batalla
de Rande.
Como
curiosidade engadir que en Inglaterra foi coñecida como a Batalla de
Vigo, polo que hoxe en día no rueiro de Londres podemos atoparnos
coa rúa Vigo Street.
 |
| Robert Sténuit, sacando cañones en Rande en 1957. Journal Tintin 1960-ABC |
Trala apertura do Meirande, centro de interpretación da Batalla de
Rande, no 2014 comeza a celebrarse nas súas inmediacións a festa da
conmemoración da batalla con recreacións teatrais daquel feito
histórico.
Autor:
Juan Migueles
BIBLIOGRAFÍA.
Rande 1702: Arde o
mar. Coordinador: Alejandro de Arce. Museo do mar de Galicia.,
2002
Historia de las
Rías. (2 Volúmenes) J. A. Orge. Ed. Faro de Vigo.
Seren Nº 0. A
Batalla de Rande. Guerra de Sucesión española. J. A. Orge.
Tercer
centenario de la Batalla de Rande.
Fréderic Nabbe
Degenkolbe
De
Rande a la Guerra Fría. Eduardo
Rolland, La Voz de Galicia.
Isaac
Newton e o tesouro de Vigo. Eduardo Rolland, Gciencia.
Recuperar
o no recuperar los galeones de Rande ¿Es esta la cuestión?
Javier Luaces Anca, 2002.
A
Batalla de Rande
La
Trampa de Vigo.
Carlo di Risio.
(publicado na revista Defensa nº 109, maio 1978
La Guerra de Sucesión en Galicia (1702-1712). La Batalla de
Rande. Manuel Tourón Yebra. Licenciado en Historia. Publicado na
Revista de Historia Militar, 1986
A Batalla de Rande. Xoán Bernárdez Villar.
A Batalla de Rande por Avila y la Cueva. Citado por José María Ávarez Blázquez en La ciudad y los días. calendario Histórico de Vigo. Ediciones Monterrey, Vigo, 1960. pp. 445-447
Galiciana- http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => Vida Gallega, Estampa, El Eco de Galicia, El Correo Español
Faro de Vigo, La Voz de
Galicia, La Vanguardia, ABC, Vigoalminuto.com
No hay comentarios:
Publicar un comentario