A
costa do concello de Redondela volta a estar ameazada por un novo
intento por parte do Porto de Vigo de realizar recheos no mar de
Chapela e Rande.
Durante o pasado
século unha das maiores preocupación das xentes do mar era a
construción de viveiros de ostras na Enseada de San Simón.
En
19108, José Capón, de Vigo, solicitou a instalación dun viveiro de
ostras en Cesantes. Con tal motivo o alcalde Avelino Giráldez,
acompañado dos concelleiros Eulogio Padín e Buenhijo Pérez
Sobrino, e do secretario Paulino Otero García, achegouse ata aquela
parroquia para confirmar o informe positivo da alcaldía a esta
iniciativa. O recibimento
non foi como eles agardaban e no Alto de Cesantes agardáballes unha
choiva de pedras, sendo alcanzado Pérez Sobrino, ao que feriron no
nariz. A súa carruaxe foi inutilizada e ata un cabalo tamén
resultou ferido.
Ante a chegada de
veciños doutras parroquias que apoiaron a protesta o comandante do
posto da Garda Civil de Redondela solicitou reforzos a Vigo. A
chegada de seis números de cabalaría tranquilizarían os ánimos
O fondo da ría sería tamén froito de intereses comerciais en
1919. Os mariñeiros e as corporacións municipais de Redondela,
Soutomaior, Pontesampaio e Vilaboa, enviarían unha comisión que lle
entregou ao Comandante da Mariña de Vigo dúas instancias dirixidas
ao Ministro de Mariña, pedindo que non se conceda a José C.
Barciela autorización para construír un parque ostrícola
na ría de Pontesampaio.
Corría o ano 1956, cando Mr. Potter
chegou á ría na procura dos galeóns de Rande. No medio da
expectación que levantaron as inmersións deste aventureiro, Juan
Muíños, alcalde de Redondela, como Presidente da Confraría de
Mariñeiros e sen contar cos asociados, firmou unha autorización
para acoutar 45.000 metros da Praia de Cesantes. O propósito era que
o Instituto de Investigaciones Pesqueras ía instalar un
viveiro experimental de ostras. Viñan sendo uns 150 metros de liña
de costa por 300, fronte á illa de San Simón, lugar onde moitas
mulleres mariscaban a pé, mentras os homes o facían dende as
gamelas. Unha compradora afirmaba que daquela zona mercaba ao día
205 caixas de berberecho a 50 pesetas, 300 kg. de ameixa a 25, 2.000
navallas a 10 pesetas cada cen e algunhas caixas de mexillón a 60.
 |
| Área que se pretendía privatizar según explicacións posteriores Foto: Faro de Vigo |
Estando así as
cousas, o 24 de xaneiro, as campás das igrexas dos concellos de
Redondela e Soutomaior reuniron a 5.000 persoas que ao grito de “Mar
libre” e a pesares dos culatazos e as detencións da garda civil
impediron que os traballadores acoutaran
a praia. Dende aquel día os mariñeiros nos seus barcos e as súas
mulleres na area fixeron garda día e noite. Estas primeiras gardas
foron contestadas
con novas detencións. Pero a pesares disto, en canto vían que se
acercaban gardas ou obreiros con materiais de construción soaban
todas as campás e a xente deixaba os seus traballos e acudía
correndo a Cesantes. As autoridades ante a forte oposición
prohibiron que soaran as campás. Daquela, cando había perigo
prendían lume as silvas e coa escusa do perigo de incendio as campás
volvían a soar.
 |
| Colectores probados en Cesantes. Foto: Rex-Faro de Vigo |
Dende o Instituto de
Investigaciones Pesqueras asegurábase
que o viveiro se ubicaría na parte da praia menos produtiva e que o
fin era a repoboación e recuperación dos bancos marisqueiros. Isto
xa se realizara en Arcachon (Francia) onde a iniciativa fora un
éxito. En 1935 na Enseada de San Simón recolléranse a cifra récord
de trinta millóns de ostras e asegurábase
que con esta nova técnica podería triplicarse a produción.
Chegou febreiro co seu frío e unha
vez máis achegáronse á praia o alcalde, os representantes da
empresa “Hijo de Massó y compañía”, que estaba detrás
do proxecto, e a súa escolta armada con fusís. Unha vez máis foron
recibidos cos gritos: “Mar libre” e “Abaixo os vendidos”.
Dando a volta Juan Muíños aseguroulles aos seus acompañantes: “No
resistirán”, pero resistiron.
Os defensores da
praia recibiron numerosas mostras de apoio como a de 300 obreiras da
fábrica de camisas Regojo que abandonaban
o seu traballo para realizar
a súa quenda de
vixilancia, a das persoas que se achegaban a praia a levarlles
comida, mantas ou augardente para quecer o corpo ou os que visitaban
aos presos no cárcere. Pola súa parte o alcalde tan só saía á
rúa escoltado pola garda civil, pero non podía evitar ser increpado
polos veciños por moito que os ameazara con prendelos.
Nunha ocasión os gardas civís coas
súas armas rodearon a unhas 200 mulleres que gardaban a praia.
Adiantouse o coronel e ameazounas con fusilalas se non se marchaban.
As mulleres unha a unha deitáronse na area gritando que as fusilaran
e os gardas non tiveron máis remedio que irse.
 |
| Parque ostrícola de Arcachón Foto: granadapickups.blogspot.co |
Despois duns meses as autoridades
déronse por vencidas e a praia seguiu sendo de uso público.
A unión do pobo fixo a forza, pero
realmente ¿podemos clasificar de éxito esta revolta? O 2015 foi o
derradeiro ano no que se rexistrou recollida de ostra na Ría de
Vigo. No presente ano (2019) fracasou o derradeiro intento de volver
a introducir a especie. Así que xa sabedes se comedes ostras
probablemente sexan de Arcachon.
Autor: Juan Migueles
BIBLIOGRAFÍA
En
Galiciana-Biblioteca Digital de Galicia.
Xunta de Galicia:
http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es
=> La
correspondencia gallega, El
Pueblo Gallego, Diario de Pontevedra, La Noche
Faro de VigoXefatura de Servizos de Acuicultura da Xunta de Galicia.
No hay comentarios:
Publicar un comentario