Outra manifestación musical de gran relevancia eran os cánticos
relixiosos, teñamos en conta que en Redondela hai constancia do
establecemento de comunidades relixiosas dende principios do s. XVI.
Polos
aportes de José
Suárez, frauta
da Banda de Música de Redondela, ao
traballo de Casto Sampedro coñecemos que a
principios do século XIX existiu un organista
na parroquial de Redondela e no desaparecido Convento de Agrelo: “Da
miña aldea... canto de reyes con órgano en la parroquia de
Redondela dirigida por Fr. Ramón organista que también lo había
sido del Convento de Franciscanos de Agrelo.””Reyes que el Sr.
Manuel de Agrelo dirigía en Redondela en 1836 en adelante coro y
órgano.”
Nunha nota Casto
Sampedro engade:
“El órgano
de Santiago de Redondela procede del Convento de Santo Domingo de
Tui, a dónde fue a adquirirlo una comisión de particulares de la
villa. Lo tocaba Fr. Ramón que parece que procedía de Santo Domingo
de Pontevedra.”
Noutra
anotación fala do nomeamento por parte do Concello de Francisco de
Castro como organista da igrexa de Redondela o 31-12-1599, para
tocalo os domingos e días de festa durante un ano. E recollido duns
documentos familiares do 2-7-1605: “Lic.
Juan de Salinas, era organista en Santiago de Redondela a finales del
s. XVI y principios del siguiente, era su abad párroco. Vivía con
su hermana María de Salinas, viúda de Antonio de Castro”. Estes
serían os primeiros músicos de Redondela dos que temos constancia.
O propio Casto
Sampedro aprendeu as súas primeiras nocións musicais do organista
da igrexa de Redondela, José Albán, veciño de Vilavella e
fogueteiro de profesión, ensinoulle solfexo e órgano.
Posteriormente, o seu substituto como organista, Joaquín Pérez
Gago, ensinaríalle piano.
Tamén se tocaba o
órgano no convento de Vilavella e ata hai uns anos aínda se podían
ver dous destes instrumentos no coro da igrexa aínda que nun
lamentable estado. Un destes órganos fora mercado en 1927 a
Elizgaray y Compañía, de Azpeitia (Guipúzcoa). Ao acto da
bendición do novo intrumento asistiu o Bispo de Tui e máis dunha
ducia de sacerdotes. Uns anos antes, en 1895, tomaba o hábito co
cargo de organista Isabel P. Saredio, de Guillarei, que profesaría
en 1897 co nome de Sor María de los Ángeles.
Outro organista do
que atopo referencias sería o relixioso misioneiro en Filipinas,
Luis Antonio Carrera, que naceu en Redondela en 1773.
Noticias.
Como exemplo de
cantos relixiosos citarei a continuación algunhas noticias
aparecidas nos xornais:
O
29 de marzo de 1844 celebrouse en Redondela o regreso da Raíña Nai
S. M. María Cristina de Borbón con Te
Deum.
Na
festa dos Dores de Redondela de 1891 a misa “cantarase
a toda orquestra por aplaudidos artistas desta localidade”.
Ao ano seguinte a procesión fixo parada no Convento de Vilavella,
onde as monxas cantaron motetes.
En 1899, a
orquestra de Capela da Santa Igrexa Catedral de Tui, canta unha misa
e, polo serán, motetes.
Na festa de San
Benito de Palermo en Redondela, asistiron á misa a orquestra e voces
do profesor de Vigo, Juan Ulivarry, en 1901.
En 1903 durante a
festa da Virxe dos Dores interpreta a misa de Rossi a orquestra da
Catedral de Tui reforzada por elementos de Camposancos e o tenor da
Metropolitana de Santiago.
En setembro de
1910 con motivo da función da Santísima Virxen dos Dores a
orquestra e grupo de voces
dirixidos polos señores Torres e Mercadillo de Pontevedra,
reforzados por elementos de Santiago, interpretaron a Gran
misa de Sunyer. Na procesión participou a Banda
del Regimiento de Murcia
que de noite fixo un pasarrúas dende a praza da Constitución
ata o paseo do recheo onde celebrou un baile.
En xuño de 1921 celebrouse en
Saxamonde o Sagrado corazón de Xesús, cantando con gusto e
afinación un grupo de mozas da vila a misa de “Angelis”.
En
setembro de 1922 funcións en Cesantes na honra do Corazón de Xesús,
cantando un grupo de rapaces
preparados polo baixo da Catedral de Tui, Escolástico Areta e,
acompañado ao armonium,
por por José Ullona Barrenechea. Nas
Santas Misións celebradas en Saxamonde ese mesmo mes, cantaron a
misa as Hijas de María de Redondela e Vilavella, acompañadas ao
armonium
polo
coadxutor
de Redondela, Manuel Martínez.
Durante a festa da
Purísima, en Vilavella en 1925, cantou a misa solemne un coro de
señoritas dirixidas pola Rvda. Madre organista do Convento de
Justinianas e por Rufino Fernández y Fernández, coadxutor de
Redondela.
Ese mesmo ano, na
novena do Sagrado Corazón de Jesús en Reboreda, cantaron sentidos
motetes un grupo de nenas e nenos dirixidos por María Lobit de
Ourense, que os acompañou co armonium.
En
1926, despois da procesión da Virxe dos Dores, en Tuimil (O Viso) a
música e voces do mestre Franco interpretaron un bonito Miserere,
na praza
do Cruceiro. Ese mesmo ano celébrase en Redondela unha función
relixiosa na honra de San Xosé, na que dirixidas polo moi competente
compositor Sanmartín, párroco desta vila, un coro de señoritas
interpretou a misa dun mestre.
En 1927 o
coadxutor da igrexa parroquial de Redondela, Rufino Fernández,
dirixiu a un grupo de señoritas de Redondela que cantaron a novena
na honra da Virxe de Reboreda. Puxeron as súas voces Amalia e María
F. Fernández, Soledad Rodríguez, Rosa e Petronila Sánchez e
Inocencia Cortizas, acompañadas ao armonium por Isabelita
Villar.
En 1927 a novena
na honra da Virxen de Reboreda, foi cantada polas señoritas de
Redondela: Amalia e María F. Fernández, Soledad Rodríguez, Rosa e
Petronila Sánchez e Inocencia Cortizas, acompañadas ao armonium
por Isabelita Villar e dirixidas polo coadxutor Rufino Fernández.
Guerra Civil e posguerra.
Durante e despois
da Guerra Civil a relixión e con ela a música relixiosa foi
empregada como elemento "reeducador". Durante as
festas da Coca de 1938 un coro de presos na Illa San Simón cantaron
na misa celebrada en Vilavella. No 39 dirixido por un preso, sería
un coro de 40 voces do buque-prisión Upo Mendi, ancorado a carón da
illa, os que amenizaron a misa. Ademais cantaron motetes nas paradas
da procesión.
Cando menos dende
1948 e durante as décadas dos 50 e 60, participa na procesión de
Corpus o coro infantil do
Cabildo
Catedralicio,
composto
por nenos de Acción Católica.
Autor: Juan Migueles
BIBLIOGRAFÍA
Casto
Sampedro e a música do cantigueiro Galego. 2 Vol. Xavier
González Groba, 2013.
Catálogo
de los religiosos de N.P.S. Agustín de la Provincia del Smo. Nombre
de Jesús de Filipinas
En
www.boe.es
=> Gaceta de Madrid
En
Galiciana-Biblioteca Digital de Galicia. Xunta de Galicia:
http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es
=> El Correo de Galicia, La Correspodencia Gallega, El
Eco de Galicia, Gaceta de Galicia, El Ideal Gallego, La Inntegridad,
El Pueblo Gallego
No hay comentarios:
Publicar un comentario