Xogos infantís.

 

 

Xogando na Xunqueira. Publicado en "As Lavandeiras" María Vega Cerqueiro..

Recompilación dos xogos a que xogaban os nenos e nenas de Redondela a mediados do S. XX.

As Chuletas.

Moitos xogaron a finais do século XX a este xogo que consiste en saltar sobre o neno que poucha de dez formas diferentes (1ª sin tocar en ella, 2ª culada que te hunda, 3ª lo que se quiera, 4ª palo que te parta, 5ºespiga, 6ºarenas movedizas...), perdendo o que non o facía do xeito correcto.

Na época da posguerra xa se xogaba a este xogo, pero dun xeito un pouco diferente. As figuras eran doce e na derradeira despois de saltar había que recitar unha cantiga sen trabucarse:

1ª Tocando en ella

2ª Culada que te hunda

3ª La rodilla

4ª Rayo que te parta

5ª Escribiremos la tinta

6ª Cantaremos los reis

7ª Plantaré mi real carapuchete

8ª Me lo robo

9ª Atraca la burra y bebe

10ª Al revés

11ª Pica el conde

12ª Le responde / que quiere usted señor conde / conde de Inglaterra / que me mandó pelar esa perra / con tijeritas de palo / que cortan más que el diablo / a rubín a rubín / por aquel monte subín / aquel monte tiña un pino / aquel pino tiña un nido / aquel nido tiña tres juevos / blanco, negro y encarnado / ao coller o blanco quedei coxo, manco e torto / ao coller o encarnado quedei, coxo, manco, torto e todo escalabrado.

A Pampana.

Nenos dobran as costas e únense metendo a cabeza entre as pernas do de diante agarrándose forte. Os do outro equipo teñen que saltar enriba e manterse porque de caír perden. Similar ao Huevo-Pico-Araña, que tiña versión máis complicada, o Huevo-Pico-Pala-Araña, no que o primeiro do equipo de arriba forma unha destas figuras e os de abaixo teñen que adiviñar cal é.

Arreou ó burro.

Grítábase ao subirse de cabaliño doutro neno por sorpresa.

Arriba las manos.

Coller entre varios a un neno e atarlle as mans a un poste.

Este queixo...

Consiste en tocarlle ao outro as diferentes partes da cara ao son dunha cantiga que remata cun tironciño do pelo.

Este queixo, queixerete.

Esta boca pide pan.

Este nariz, naricete.

Tíralle polo capitán.

Outras versións:

Este queixo , queixo Lan,

está boca pide pan,

este naris narisete,

estes ollos de chosquete,

está testa , testa dura,

truca, truca, truca, Truca.

Este queixo, queixolán.

Esta boca pide pan.

Este nariz, naricete.

Estes ollos de pisquete.

Esta frente, reluciente.

Este cabelo de ouro.

Bule, bule que te estouro.

 

Palma repalma.

Palma, repalma

chica morena

¿Cómo la quieres

grande o pequeña?

Fanse círculos cun dedo na palma da man do outro. Se a resposta é grande dáse unha palmada forte e se é pequeña faise unha caricia.

O Espiche.

Cun coitelo ou ferro que pinche debúxase un cadrado e divídese en tantas partes como xogadores hai. Por turnos cada un desde o seu territorio lanza o coitelo e tenta cravalo na zona doutro participante. Se crava, traza unha liña partindo a parte do contrario en dúas. Este elixe coa que queda e o que lanzou une a outra ao seu territorio. Cando o cacho sexa tan pequeno que non entre o teu pé perdes a partida.

Cantiga para saltar á comba.

Un, dos, patatas con arroz

ventana, balcón, galería, mirador.

Teresa pon la mesa.

Isabel, pon el mantel.

Margarita los cubiertos.

¡Señoritas a comer!

Charlot no tiene gana,

Charlot se va a morir,

porque le ha salido un grano

en la punta de la nariz.

Cantiga para saltar á comba 2.

En el bosque de la India

una china se perdió

y como yo era chinita

nos encontramos las dos.

Una, dos tres.

Era de noche

y la chinita, tenía miedo

tenía miedo a estar solita.

Anduvo un poco y se cansó.

Adiós chinita, adiós chinita del corazón.

A todos estes xogos habería que engadir outros tan coñecidos como os trompos, as bolas ou o aro.

Co aro na Alameda. Publicado en

Redondela. Crónica gráfica dun pasado recente. María A. Leboreiro Amaro.

(Ver tamén https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/08/deporte-xogos-tradicionais.html )

Autor: Juan Migueles

BIBLIOGRAFÍA

Aportes orais