viernes, 3 de abril de 2020

Toponimia: QUINTELA

 

Vistas desde os montes de Quintela. Foto: J. Migueles

 

Quintela. O sufixo -ela é un diminutivo. No rueiro 2010, Estrada de Quintela.



Barrios


A Costeira: Faría referencia á ladeira do monte. No Rueiro (2010), Camiño da Costeira.

Monte da Costeira (Costeira): Zona de monte no barrio homónimo. No Rueiro (2010), Camiño do Monte da Costeira.

Quinteiro: Na Idade Media existe quinterius (colono que paga o quinto). Outro significado podería ser “o que ten arrendado unha quinta”. (Ver Quintana-Reboreda). No Rueiro (2010), Camiño do Quinteiro e Camiño do Campo do Quinteiro.


Toponimia

A Barreira (A Costeira): No Diccionario Madoz (1850), Barreira. Aparece Campo da Barreira (ou Campo dos Señores de Senra) nunha listaxe de fincas postas á venda en 1910.

A Casa da Barreira (A Costeira):

A Casa (A Costeira):

A Chan (A Costeira):

A Corincosta (A Costeira):

A Costiña (A Costeira):

A Coutada (A Costeira):

A da Marrueca (A Costeira):

A da Mo (Quinteiro):

A da Naira (A Costeira):

A da Toupeira (Quinteiro):

A de Canales (A Costeira):

A do Bispo (A Costeira):

A do Xirelo (Quinteiro):

A do Xirelo (Quinteiro):

A dos Salgueiros (Quinteiro):

As Agustinas (Quinteiro):

As Almenas (Quinteiro):

O Arcal (Quinteiro):

As das Ánimas (A Costeira):

As do Mono (A Costeira):

As Barleiras (A Costeira):

Belute (Quinteiro):

Bueu (Quinteiro):

Bueu (Quinteiro):

Cabirtas, as (Vilavella/Reboreda/Quinteiro-Quintela). Segundo Gonzalo Navaza deturpación de As Cabirtas. Cabirtas sería unha forma popular galega variante de cabrita. Pode referirse a un lugar onde soen pastar estes animais ou a un terreo pedregoso e en pendente (un camiño de cabras). No Catastro de Ensenada (1752) aparece o sitio da Cabirta. Aparece no Catastro actual como As Cabritas. Recollido por Tres Pés, Camiño das Cabritas en dúas localizacións diferentes. No Rueiro (2010) Camiño das Cabritas.

O Cabrito (Quinteiro):

O Cacho da Duca (A Costeira):

O Cacho da Poza (A Costeira):

O Cacho de debaixo da Ventana (A Costeira):

Cadabulla (A Costeira):

Calvar (Quinteiro):

Camiño da Fonte (A Costeira):

Camiño da Francesa (Quinteiro/O Muro-Vilavella): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010), Camiño da Francesa.

Carreiro do Camiño da Francesa (Quinteiro/O Muro-Vilavella):

Camiño da Leiteira (A Costeira):

Camiño da Marela (Quinteiro):

Camiño da Porviceira (Quinteiro):

Camiño de Ponteareas (Quinteiro): Antigo camiño cara a Ponteareas por Nespereira. No Rueiro (2010), Camiño de Ponteareas.

Camiño do Muro (Quinteiro):

O Campiño (A Costeira):

O Campo (A Costeira):

O Campo (Quinteiro): No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Campo de Arriba.

Camiño do Campo (Quinteiro): Recollido por Trespés.

Campo de José do Adro (Quinteiro):

O Campo de Rosende (A Costeira):

As Canas (A Costeira):

As Canas (Quinteiro):

O Caño (A Costeira):

O Carballal (A Costeira): No Diccionario Madoz (1850), Carballal. Recollido por Trespés en dous lugares diferentes.

Camiño do Carballal (A Costeira): Recollido por Trespés en dous lugares diferentes. No Rueiro (2010), Camiño do Carballal.

Casa do Fogueteiro (A Costeira):

A Casa Nova (A Costeira):

Camiño da Casanova (Quintela/Reboreda): No Rueiro (2010).

O Castañal (A Costeira):

O Castañal (Quinteiro):

O Castañal (Quinteiro): No Rueiro (2010) Camiño do Castañal de Quintela.

As Castiñeiras (A Costeira):

A Cebolana (Quinteiro):

As Cerdeiriñas (A Costeira):

O Cerqueiro (A Costeira): No Diccionario Madoz (1850), Cerqueiro. No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779), Heredad dos Cerqueiros.

A Chan (A Costeira):

Chan de Barros (Quinteiro):

O Charco (Quinteiro):

O Chinchorro (A Costeira):

O Cocho (Quinteiro):

O Cocho (Quinteiro):

O Cocho (Quinteiro):

O Cocho (Quinteiro):

Fonte do Cocho (Quinteiro):

A Fonte do Cocho (Quinteiro):

O Lavadoiro do Cocho (Quinteiro):

Camiño do Cocho (Quinteiro): Recollido por Trespés.

O Cocho do Muíño (Quinteiro): Un cocho é unha pequena horta, que neste caso contaría cun muíño.

Camiño do Cocho do Muíño (Quinteiro): No Rueiro (2010).

Colexio de Quintela (A Costeira): No Rueiro (2010) Camiño do Colexio.

A Corincosta (A Costeira):

As Cortiñas (A Costeira):

As Cortizos (Quinteiro):

A Costa (Quinteiro): Nunha listaxe de fincas postas á venda en 1910 aparece Costa. No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Da Costa (Quinteiro-Muro).

A Costa (Quinteiro):

A Costa da Forca (Quinteiro): No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Costa dafora.

A Costiña (A Costeira):

A Costiña (Quinteiro):

O Coto de Lobeira (Quinteiro):

A Coutada (A Costeira): Monte acoutado. En Censo de montes baldíos, realengos e de dono non coñecido que se atopan no Partido Xudicial de Redondela (1845), aparece o monte chamado Coutada. No Diccionario Madoz (1850), Coutada. No Rueiro (2010) Camiño da Coutada da Costeira.

Coutada da Ranseira

Os Covelos (A Costeira):

A Cristina (Quinteiro):

Cuarto de Negros (Quinteiro/O Muro-Vilavella): No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Cuarto de Negros.

Camiño de Cuarto de Negros (Quinteiro):

As Cubaceiras (Quinteiro):

O Cupiño (A Costeira): No Rueiro (2010) Camiño do Cupiño.

Curva do Lugués (A Costeira):

De Araúxo (A Costeira):

A Derindana (Quinteiro):

A Devesa (Quinteiro): No Rueiro (2010), Camiño da Devesa de Quintela.

A Devesa Grande (Quinteiro):

A Devesa Pequena (Quinteiro):

A Devesa Vella (Quinteiro):

A Devesa Vella (Quinteiro):

A Devesa da Porviceira (Quinteiro):

A Devesa da Poza (Quinteiro):

A Devesa do Pouso (Quinteiro) Fai referencia a un lugar de descanso, onde poder pousar a carga. No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Pouso.

O Pouso de Abaixo (Quinteiro): No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Pouso de Abajo. No Rueiro (2010) Camiño do Pouso de Abaixo.

O Pouso de Arriba (Quinteiro): No Rueiro (2010), Camiño do Pouso de Arriba.

Camiño do Pouso (Quinteiro): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010) Camiño do Pouso.

A Devesa do Regueiro (Quinteiro):

O Eido (Quinteiro):

O Eido do Cura (Quinteiro):

O Eido do Souto (Quinteiro):

O Eido Novo (A Costeira):

O Edo Vello (Quinteiro):

A Eira (Quinteiro):

Enerigado (A Costeira):

Entonado (Quinteiro):

O Escampado (Quinteiro):

A Faxina (Quinteiro): No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Faxina.

A Fonte da Faxina (Quinteiro):

Paso da Faxina (Quinteiro): Vía.

Camiño da Faxina (Quinteiro): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010).

Os Ferreiros (A Costeira):

As Ferreiras (Quinteiro): No Rueiro (2010), Camiño das Ferreiras.

A Finca da Bailera (A Costeira):

A Finca de Manolito (Quinteiro): Nome do propietario. No Rueiro (2010), Camiño do Manolito.

A Finca do Bixairo (A Costeira):

A Finca Larga (A Costeira):

O Fondo do Eido (Quinteiro):

As Fontáns (Quinteiro): No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779), Lugar das Fontans. En Novo arranxo e establecemento dos Reais Plantíos e Devesas nos pobos das xurisdicións de Redondela, Vilavella, Saxamonde e Cedeira (1792) aparece citado como monte, Fontáns.

A Fonte do Corvo (Quinteiro): Este topónimo xa aparece como límite parroquial no Catastro de Ensenada (1752).

Camiño da Fonte do Corvo (Quinteiro): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010), Camiño da Fonte do Corvo.

Fonte da Rabicha (Quinteiro):

A Fonte da Reguidona (Quinteiro):

A Fonte do Sabugueiro (A Costeira):

Fonte de Salvador (Costeira)

A Fonte de San Mamede de Quintela (A Costeira):

As Fontes (A Costeira): No Rueiro (2010), Camiño das Fontes.

Os Frades (Quinteiro): No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779) aparece Campos dos Frades, é de supoñer que se trataría dun foro que pertenceu a uns frades. Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752), Frades.

Camiño dos Frades (Quinteiro):

Camiño dos Frades ou Camiño Vello (Quinteiro): No Rueiro (2010), Camiño dos Frades.

Poza dos Frades (A Costeira):

A Francota (Quinteiro):

Friáns (Quinteiro):

Friáns de Arriba (Quinteiro):

O Grilo (Quinteiro):

O Herbal dos Quijeiro (A Costeira):

A Horta (Quinteiro):

Igrexa de San Mamede de Quintela (Quinteiro):

Lugar da Igrexa (Quinteiro):

O Igrexario (A Costeira/Quinteiro):

 

 

Portal co topónimo A Lameira. Foto: J. Migueles

 

 As Ladeiras (Quinteiro):

Ladeira Grande (Quinteiro):

Ladeira Pequena (Quinteiro):

Lameira, a (Quinteiro):

Camiño da Lameira (Quinteiro): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010), Camiño da Lameira de Quintela.

A Fonte da Lameira (Quinteiro):

A Poza da Lameira (Quinteiro):

Lavadoiro da Marela (Quinteiro):

A Leira (A Costeira):

A Leira (Quinteiro): No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Leira (Quinteiro).

A Leira do Canto (A Costeira):

A Leira do Carreiro (A Costeira):

A Leiteira (A Costeira):

Lugar de Estriga (A Costeira):

O Lombo (Quinteiro):

A Loroña (Quinteiro):

O Lugar da Coutada (A Costeira):

Lugar da Devesa (Quinteiro):

Lugar da Devesa (Quinteiro):

Lugar de Peluca (Quinteiro):

Lugar do Pumariño (Quinteiro):

O Lugar do Surrego (A Costeira):

O Lugar Vello (Quinteiro):

A Malfarta (Quinteiro): Eido.

Mañó (Quinteiro): En 1401 cítasedehesa de "Manoo" e en 1402 heredad en "Manoo". No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Mañó.

Mañó de Arriba (Quinteiro): Sen loclizar. No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Negros (1948-1949) aparece como terreo de labranza, Mañó de Arriba (Novelle).

A Marela (Quinteiro):

A Marela das Pedras (Quinteiro):

A Maricán (Quinteiro):

A Mariñeira (Quinteiro):

Mide (Quinteiro):

A Millerada (Quinteiro):

A Minada (Quinteiro):

Miraflores (Quinteiro):

A Monica (Quinteiro):

O Monte da Presa (A Costeira):

O Monte do Leite (Quinteiro): No Rueiro (2010), Camiño do Monte do Leite, que une Quintela e Reboreda.

As Monxas (Quinteiro):

Muíño da Coutada (A Costeira):

Muíño de Magariños (A Costeira):

O Muíño do Porto (A Costeira): No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779), Cocho do Porto. No Rueiro (2010) Camiño do Muíño do Porto. Recollido por Trespés como Lugar do Muíño do Porto.

Lavadoiro do Muíño do Porto (A Costeira):

O Regueiro do Porto (A Costeira): No Catastro de Ensenada (1752) aparece Río do Porto.

As Nogueiriñas (Quinteiro):

Novelle (Vilvella/Quinteiro-Quintela/Reboreda(Sto. Paio de Abaixo)). É unha alteración de lobelle, derivado de lobiño. Na documentación do Mosteiro de Melón atopamos: Casal de Lobelle (1391) e Coto de Lobelle (1406). No Fondo Casto Sampedro aparece lugar de Lobelle, nun documento de 1665. No Catastro de Ensenada (1752) aparece o sitio de Novelle e Coto Anobelle. En Visitas ás reais devesas e plantíos da vila e xurisdición de Redondela (1785), citado como monte de Novelle. En Novo arranxo e establecemento dos Reais Plantíos e Devesas nos pobos das xurisdicións de Redondela, Vilavella, Saxamonde e Cedeira (1792), aparece Nobelle (monte). En Censo de montes baldíos, realengos e de dono non coñecido que se atopan no Partido Xudicial de Redondela (1845), aparece o monte chamado Coto de Novelle e monte de Novelle ou Río de San. E no Diccionario Madoz (1850), Novelle como lugar. No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Novelle. Recollido por Trespés como Lugar de Novelle.

Novelle de Abaixo (Quinteiro):

Novelle de Arriba (Quinteiro):

O Outeiro (A Costeira): Nun documento de 1620, Lugar de Outeiro. No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Negros (1948-1949) aparece como terreo de labranza, Outeiro (Novelle) e como terreo inculto, Outeiro (Quinteiro).

A Fonte do Outeiro (A Costeira):

O Palomar (A Costeira):

A Panasca (Quinteiro):

Os Pardiñeiros (A Costeira):

A Pedreira (Quinteiro):

A Pedreira (A Costeira/Quinteiro):

O Pedreiro (Quinteiro):

A Peloura (Quinteiro):

A Peroxa (Quinteiro):

Os Pés de Alonso (A Costeira):

A Pescadora (Quinteiro):

O Picorro (Quinteiro):

O Picorro de Juan (Quinteiro):

A Pintora (A Costeira):

A Polvixeira (Quinteiro):

A Ponte (A Costeira):

A Ponte de Quintela (A Costeira):

A Poza da Presa (A Costeira):

Poza de Amieiros (Quinteiro):

O Pozo da Mo (Quinteiro):

A Pulvixeira (Quinteiro):

O Pumar (A Costeira):

A Quirincosta (A Costeira):

A Quirincosta (Quinteiro):

Redondo (A Costeira):

O Redondo (A Costeira):

Camiño do Redondo (A Costeira): Terreos de forma circular. No Rueiro (2010), Camiño do Redondo da Costeira.

A Reguela (Quinteiro):

Río de San (Reboreda/Quintela/Amoedo): Río que nace no lugar de San, en Amoedo (Pazos de Borbén). O topónimo Río de San aparece no Catastro de Ensenada de Reboreda (1752). No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Río de San. No Rueiro (2010) as deturpacións Camiño do Río de Xans e Camiño do Río de Chan. .

Río Maceiras. Río que atravesa varias parroquias chamado así pola abundancia de maceiras nas súas marxes.

O Salgueiral (Quinteiro):

A Senda da Auga (Quinteiro): Sendeiro que segue o tramo da condución da auga desde a presa de Eiras a Vigo. No Rueiro (2010), Camiño da Senda da Auga.

O Souto (A Costeira):

O Souto (Quinteiro):

O Souto do Conde (Quinteiro):

Os Tellados (A Costeira): No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779), heredad do Tellado.

O Teso (Quinteiro):

O Torreiro (A Costeira):

A Veiga da Leira (Quinteiro):

A Veiga da Porta (Quinteiro): Terra fértil á que se accedería por unha porta que impediría o paso de animais. No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779), Heredad da Veiga da Porta. No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949), Veiga da Porta.

Camiño da Veiga da Porta (Quinteiro): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010) Camiño da Veiga da Porta.

A Veiga da Poza (A Costeira):

A Veiga da Poza (Quinteiro):

A Veiga das Latas (A Costeira):

A Veiga das Magariñas (A Costeira):

Muíño das Magariñas (A Costeira):

Camiño de Magariñas (A Costeira): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010), Camiño das Magariñas.

A Veiga de Abaixo (A Costeira):

A Veiga de Arriba (A Costeira):

A Veiga de Quintela (A Costeira):

A Veiga de Quintela de Abaixo (A Costeira):

A Veiga de Rosende (A Costeira):

A Veiga de Salvador (A Costeira):

A Veiga do Abade (A Costeira):

A Veiga do Centeo (A Costeira):

A Veiga do Crego (Quinteiro):

A Veiga do Eido (Quinteiro):

A Veiga do Eido (A Costeira):

A Veiga do Medio (Quinteiro):

A Veiga do Monte (A Costeira):

A Veiga Grande (A Costeira):

A Veiga Larga (Quinteiro):

A Veiga Redonda (A Costeira):

O Verdeal (A Costeira): Probablemente referido á cor verde dos campos.

Camiño do Verdeal (Costeira): Recollido por Trespés. No Rueiro (2010).

A Fonte do Verdeal (A Costeira):

A Vía Vella (Quinteiro): Antigo trazado do ferrocarril.

A Viña Ancha (Quinteiro):

A Viña Branca (Quinteiro):

Xoán de Abaixo (Quinteiro):


Sen Localizar

O Barreiro

A Quebrada (Quintela)

Villa Genis (Quintela)


Rueiro (2010)

Adro de Quintela, Cño. do (Quinteiro): No Rueiro (2010). Entorno da igrexa parroquial.

Antiga Vía do Tren, Cño. da: No Rueiro (2010). Antigo trazado do ferrocarril.

Canexa, Cño. da (Quinteiro): No Rueiro (2010). Fai referencia a un camiño estreito.

Novo de Quintela, Cño. (Costeira): No Rueiro (2010).

Porriño, Estrada de: Nome dado en 2010 a un tramo da N-550. No Rueiro (2010).

San Mamede, Cño. de: Recibe en 2010 o nome do patrón da parroquia. No Rueiro (2010).

Vella de Quintela, Estrada (Quintela/Saxamonde): Antigo trazado da N-550. No Rueiro (2010).

Vello da Coutada, Cño. (Costeira): No Rueiro (2010), Camiño Vello da Coutada.



.


Toponimia Histórica

Fuente Abreio: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Campo da Amarela: No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779).

Campo de Can do Rial. No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779).

Campo de Lamas de Amean / Heredad do Ameal. No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779).

Colbaseiras: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Coldos Figueiros (Quinteiro). No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949).

Fuente del Conde: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Fuente del Corbo: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Iglesia: No Diccionario Madoz (1850), Iglesia.

Campo do Liñar da Estriga. No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779).

Heredad de Liñares: Nun documento de 1620.

Marina Alba: Casal sito en San Mamed de Quintela que en 1364 afora o mosterio de Santa María de Melón.

Mourelle. Monte. En Censo de montes baldíos, realengos e de dono non coñecido que se atopan no Partido Xudicial de Redondela (1845).

Heredad do Pumariño: No Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779).

O Camiño Real: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752), la estrada Real.

Riego del Morral: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Rigueiro de Barro: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Rigueiro de Muíño Vello: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Sabugueiro. En Censo de montes baldíos, realengos e de dono non coñecido que se atopan no Partido Xudicial de Redondela (1845), cítase como monte, Sabugueiro.

Fuente Sabugueiro: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Salgueiro. Monte. En Censo de montes baldíos, realengos e de dono non coñecido que se atopan no Partido Xudicial de Redondela (1845).

Tras Sandín: Aparece como linde no Catastro de Ensenada (1752).

Xestal de Arriba (Quinteiro). No Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949).

 

Para saber máis.

Concello-SNL. Buscador: https://toponimia.redondela.gal/index.php


Concello-SNL. Libros: https://toponimia.redondela.gal/libros.php


Deputación de Pontevedra. Galicia Nomeada: https://galicianomeada.xunta.gal/sixtop/inicio

 

Autor: Juan Migueles



BIBLIOGRAFÍA

Toponimia de Quintela. María Pol López. SNL do Concello de Redondela, 2022.

Guía didáctica para escolares: Nº5. Aproximación á toponimia do Concello de Redondela. Álvaro Iriarte Sanromán

Pares => Memorial cobrador de rentas do Convento de Vilavella (1699-1779)

Os Nomes da Ría de Vigo II. Gerardo Sacau Rodríguez. Instituto de Estudios Vigueses (Fundación Provigo).2000.

Deputación de Pontevedra. Redención de censo ás monxas de Redondela (1812). Libro de amillaramento da contribución rústica e pecuaria. Villavieja (1948-1949)

Catastro de Ensenada de Quintela

Diccionario Madoz

La Idea

No hay comentarios:

Publicar un comentario