 |
| Torre do Pazo de Soutoxuste, 2011. Foto J. Migueles |
Casa Solarenga de Riofrío (Chapela)
No barrio Riofrío na freguesía de Chapela, pertenceu á liñaxe dos
Araújo. Aquel que fora Señor de Riofrío tiña o privilexio de levar
unha das 12 varas do palio na procesión do Corpus Christi, en Vigo.
Na Igrexa de San Fausto de Chapela, os membros desta liñaxe posuían
asento ao lado da Epístola, sepultura propia e estaban exentos do
tributo “de pechos”. Rodrigo de Araujo y Vasconcelos, nado
en 1250, sería o primeiro Señor da casa de Riofrío. Entre os seus
descendentes estivo Diego de Riofrío y Ulloa, chamado “El Bueno”,
que serviu aos Reis Católicos na conquista de Granada. Parece ser
que tan só se salvou o brasón trala caída do muro desta
propiedade.
Casa de Mañó (Quintela)
Fundada por
Gutiérrez
Falcón de Sotomayor (ou Gutiérrez Falcón de Oya) a
finais do s. XVI. Descendentes seus foron señores de Parderrubias (A
Merca-Ourense) e marqueses de Bendaña, título concedido a Rodrigo
Antonio Falcón de Ulloa y Ribadeneira (Real despacho 27-10-1692),
bisneto de Don Gutiérrez.
O escudo desta casa coas armas dos Falcón e Sotomayor pasou a formar
parte dos fondos do Museo de Pontevedra cedido por Francisca e
Carolina Míguez Esteiro en 1927.
Casa de Quintela
Os donos desta
casa entroncaron coa Casa de Salgado, de Baiona, ao casar Rosalía
Núñez de Araujo con Juan Salgado. Para obter máis información
sobre esta casa habería que estudar en profundidade a documentación
da: “Relación de las fundaciones, testamentos y agregaciones de
bienes relativos a la casa de Quintela [¿San Mamed de Quintela
(Redondela, Pontevedra)?] desde el año de 1516 hasta el de 1787,
cuando testa Javier Enríquez Sarmiento de Valladares, V marqués de
Valladares”.
Pazo de San Román (Saxamonde)
Aínda se conservan restos do pazo con
engadidos e modificacións posteriores, ademais da capela que é a
igrexa parroquial de Saxamonde.
Cítase como “Palacio y Fortaleza
de Saxamonde”, cando pertencía a Gregorio de Valladares (s.
XV) e foi incendiada por Álvaro de Cadaval “el Viejo”,
merino en Tui por Pedro Álvarez de Sotomayor (Pedro Madruga).
Polo que García Sarmiento “el Rojo”, xenro de Gregorio,
preiteou co de Cadaval, quen debeu pagar 30 ou 40 maravedís para
reparar os danos causados.
Entre os que
viviron neste pazo destacan Luis Sarmiento de Valladares, primeiro
marqués de Valladares (Ver
https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/luis-sarmiento-de-valladares-meira-y.html
), ou José Sarmiento de Valladares, Vicerrei de
México (Ver
https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/jose-sarmiento-de-valladares-saxamonde.html
).
Casa Grande da Lamosa (Trasmañó)
Fundada en 1673
polo fidalgo Gaspar Méndez de Sotomayor.
Fortaleza de Castrizán (O Viso)
Construída no Monte da Peneda
(Ver
https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2019/02/a-peneda.html
) en 1477
polo arcebispo de Santiago Alonso II de Fonseca, co fin de vixiar de
preto o castelo de Soutomaior, propiedade de Pedro Madruga que
daquela se atopaba preso. Estaría formada por unha torre e
probablemente por outras construcións menores, rodeado todo o
conxunto por un muro defensivo. Pouco tempo despois Pedro
Madruga xa en liberdade destruíu esta fortaleza da que aínda se
poden observar os cimentos e parte do muro defensivo. (Ver
https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/s-xv-loitas-de-poder-entre-pedro.html
)
Pazo de Soutoxuste (O Viso)
Deste pazo aínda
se pode ver a torre entre casas e engadidos de recente construción.
Tamén se conserva a capela, que é a de San Vicente de Soutoxuste,
que foi desprazada da súa situación orixinal.
Foi propiedade de
Esteban Barbeito Padrón. A súa liñaxe procedía da casa de Piñeiro
(Corzáns-Salvaterra do Miño). Destes Barbeito descenderon os da
praza da Ferrería de Pontevedra, donos da casa chamada “Casa de
las Caras”. Outro descendente sería Antonio Mauricio Troncoso
de Lira Sotomayor y Barbeito, o famoso “abade do Couto” da guerra
da Independencia e defensor de Tui e Vigo.
Autor: Juan Migueles
BIBLIOGRAFÍA
SEREN
Nº1. O pazo
como elemento diferenciador da cultura de noso. Telmo Crespo
Tojeiro.
Nº3. Heráldica
de Redondela. Ernesto Iglesias Almeida.
As vilas de Redondela nos tempos do
Catastro de Ensenada: Xoán Miguel González Fernández. Ed.
Concello de Redondela.
Historia de las
Rías. (2 Volumes) J. A. Orge e Carlos Antuña entre outros. Ed.
Faro de Vigo.
Casto Sampedro Arqueoloxía e
memoria. 75 aniversario do seu pasamento. Varios autores,
2013. J. M. Crespo
Universidade
de Santiago de Compostela
USC>Clero>Mitra1758> Mayordomía de Redondela
En
Galiciana-Biblioteca Digital de Galicia.
Xunta de Galicia:
http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es=>
El Regional (Lugo), Hoja Oficial del Lunes (Vigo), Gaceta de Galicia
(Santiago), El Correo de Galicia (Bos Aires), Diario de Galicia
(Santiago), El Progreso (Pontevedra), Vida Gallega...
Na
Biblioteca Nacional de España:
www.bne.es
=>El Imparcial...
Boletín
Oficial de la Provincia de Oviedo
Faro de Vigo
La Voz de Galicia.
Volumen 27 de
Cuadernos de estudios gallegos.
Escrito
por José Luis Pensado
Casto Sampedro
Arqueoloxía e memoria. 75 aniversario do seu pasamento. Varios
autores, 2013. J. M. Crespo
Aportes de Gonzalo Amoedo e Xosé
Docampo.
No hay comentarios:
Publicar un comentario