 |
| Barco do naufraxio. Foto publicada en Naufraxios no mar de Vigo. Francisco Díaz Guerrero |
O 22 de agosto de 1950 produciuse o naufraxio con máis vítimas
mortais na Ría de Vigo. Dous anos antes a illa de San Simón, que
fora empregada como cárcere, convertérase en Albergue do Sindicato
Español Universitario (SEU). (Ver
https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/a-illa-de-san-simon.html
) Alí celebrábanse no vran campamentos masculinos e femininos, nos
que as mozas que estudaban na universidade cumprían o coñecido como
“Servicio
Social de la Mujer”, e
os mozos realizaban a formación para aspirar a altos cargos da
Falange.
Naquela
ocasión estaban na illa membros da chamada Guardia
de Franco,
que era unha sección da Falange, formada principalmente por
excombatentes. O plan era ir xogar un partido a Redondela
para enfrontarse a un equipo da parroquia de Cedeira,
pero a hora de ir embarcar na lancha "Monchiña" foi
animándose máis e máis xente ata chegar
ás
66
persoas. Durante o curto traxecto un deles caiu ao mar e
instintivamente todos foron cara a borda para axudalo, facendo
emborcar a barca. Moitos non sabían nadar polo que tentaron
agarrarse aos que si sabían perecendo
43 persoas afogadas,
oito era galegos e o resto de diferentes puntos da península.
Entre
os 23 supervivintes atopábase o fotógrafo de Redondela Carlos
"Fotsca", daquela un neno, que vivía na illa por ser fillo
do vixiante. Nunha exposición que realizou no Multiusos da Xunqueira
pouco tempo antes de falecer, lembraba que o patrón do barco
pedíralle que se baixaran e que como moito levaría 40, pero un
mando de Falanje ordenoulle: "Arranque usted como sea".
Tamén relataba que ao saír do abrigo da illa as olas entraban
de costado e unha salpicoulles ás pernas, provocando que os mozos se
botaran ao lado contrario. Esta versión contradice "a oficial"
do mozo caído a auga, pero semella máis verosimil e sendo unha
testemuña presencial...
 |
| Carmen Almoina "A Salvadora" recibindo a medalla. Foto: Bene. El Pueblo Gallego |
Dentro
da traxedia houbo tempo para a heroicidade, sería o caso de Carmen
Almoina Cabaleiro, de 20 anos,
quen
conseguiu
botar ao mar unha
gamela
e sacar a catro mozos da auga, pero un deles faleceu ao chegar á
praia. Isto valeulle os alcumes de "A Salvadora" e "A
Nadadora".
Julián
Estévez
Rodríguez,
de
17 anos, que
daquela, traballama na vendimia, atopábase nunha lancha a motor
levando a outros compañeiros do albergue. Ao ver o ocurrido
achegouse ao lugar dos feitos e subindo a bordo a dez náufragos.
Despois axudaría nas labores de rescate dos corpos dos falecidos.
Meses despois a
Sociedad
Española de Salvamentos de Naúfragos concedeulles
a Medalla de
Bronce
a estes dous veciños de Cesantes,
con premios de 3.000 e 2.000 pesetas respectivamente.
 |
Julián Estévez. Foto: El Pueblo Gallego
|
Nos
anos 70, tamén sería homenaxeada Salud Táboas Barreiro, quen
contou que con 17 anos salvara a oito náufragos, correndo despois a
agocharse na súa casa por medo aos falanxistas. En 2014 volvería a
ser recoñecida polo Concello de Redondela co gallo do Día da
Muller.
Despois dos traballos de recuperación dos cadáveres os corpos
serían trasladados ao local do Auxilio Social no Paseo da Xunqueira
(máis tarde coñecida como a Casa dos Enanitos por trasladarse alí
o Fogar Méndez Núñez), onde serían velados ata a celebración dos
funerais aos que asistiron as principais autoridades militares e
relixiosas galegas. Redondela estaba de luto as bandeiras pendían no
Concello a media asta e nos balcóns con crespóns negros, as campás
de todas as igrexas tocaban a defunto.
 |
Recuperación dos corpos. Foto publicada en
As Illas de San Simón e San
Antonio. Lugar de encontro. Ed.
Xunta de Galicia, 2005
|
Os seguintes aniversarios convertéronse en actos de exaltación
falangista, especialmente oito anos despois, cando se inaugurou no
illote do Corbeiro un cruceiro en lembranza dos náufragos coa lenda
aos seus pés: "Camaradas de la Guardia de
Franco: ¡Presentes! 1950-1958."
Trala
desgraza o albergue sería clausurado
e pouco despois ser trasladado
ao barrio de Rande. (Ver
https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/colectivos-e-asociacions-da-postguerra.html
)
 |
Inauguración do cruceiro, 1958. Foto Siorty. Fondos gráficos da Xefatura Provincial do Movemento. Deputación de Pontevedra
|
Autor:
Juan Migueles
BIBLIOGRAFÍA
As
Illas de San Simón. Aproximación á súa historia.
J. A. Orge Quinteiro. Ed.
Xunta de Galicia.1999.
ABC
http://www.abc.es/hemeroteca
La
Vanguardia (dende 1881)
www.lavanguardia.es/hemeroteca
En
Galiciana-Biblioteca
Digital de Galicia. Xunta de Galicia:
http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es
=> El Pueblo Gallego (Vigo), La
Noche, La Región...
