martes, 7 de abril de 2020

Xornais de Redondela

 

1879, novembro. El Viaducto. Anúnciase a súa próxima publicación, pero non hai constancia de que chegara a producirse.

1880, marzo. El Martillo. Anúnciase a súa saída como xornal satírico, pero dous meses despois aínda non comezara a publicarse e probablemente nunca o faría.

1883, 6 de setembro. Sae a rúa El Eco de Redondela, primeiro xornal documentado de Redondela. Subtítulo: Semanario de intereses generales. Redactores: José Jacinto Mos Táboas, Manuel Mos Táboas e Juan Manuel Otero Milleiro. Administrador Pedro Otero Milleiro. Como curiosidade dicir que un mes antes da súa saída anunciábase a súa publicación baixo o título "La Tempestad".

1884, 15 de xuño. El Alvedosa. Subtítulo: Periódico semanal de intereses generales. Redactores: Juan José Crespo Fernández, Antonio Orellana Pereira, Fernando Cristino Alfaya Pérez e Ramón Lorenzo.


 

1887, 17 de xullo. La Escoba. Subtítulo: Barre todos los domingos. Xornal de Soutomaior, pero con ampla información da nosa vila. Dirixido polo avogado Antonio Orellana Pereira. O alcalde de Redondela, José María Alfaya Milijosa, mandou deter ao correspondente deste xornal en Redondela polo moito que o criticaba nos seus artigos.

1892. La voz del Pueblo dirixido polo logo alcalde, Buenhijo Pérez Sobrino. Imprimíase na imprenta do seu irmán Dositeo, a primeira de Redondela, polo que os anteriores xornais serían impresos fóra da vila. Saía quincenalmente.

1893. En xuño de 1893 anúnciase a publicación do “semanario festivo” de nome Alacrán. Descoñezo se chegou a publicarse.

1895, 24 de xaneiro. El Pueblo. Subtítulo Semanario de Intereses Generales (semanal, os domingos) e, a partir do nº 20, Bisemanario Independiente (xoves e domingos). Era propiedade de Francisco Crespo Rivas (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2021/01/francisco-crespo-rivas-n-redondela-f-29.html ) e Serafín Reboredo Blanco que o imprimían na súa propia imprenta. Máis tarde, tanto o xornal como a imprenta pasarían a pertencer a Saturnino Montero. Dirixido por Francisco Crespo e, máis tarde, Antonio Orellana Pereira. Administrador: Serafín Reboredo. Redactores: José da Cal, Antonio Otero, Juan Manuel Otero Milleiro, Buenhijo Pérez Sobrino, Serafín Reboredo, Román Ancoechea Montes, Fernando González Gómez (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2022/01/fernando-gonzalez-gomez-rey-chiquito.html ) e Maximino Crespo Rivas. Tamén colaboraba Ernesto Padín (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/padin-y-lorenzo-ernesto-casto-redondela.html ). En 1897, como outros xornais galegos, denuncia a venda de monte públicos. En febreiro de 1899, Fernando González foi levado aos tribunais por inxurias, sendo absolto. En abril sería directamente o xornal o que foi demandado polo concello de Redondela polos seus ataques ao caciquismo. A publicación de El Pueblo tomouse un descanso en agosto de 1899, volvendo a imprimirse en novembro dese mesmo ano. Deixaría de publicarse definitivamente en xullo de 1901.

 


1895, 12 de abril. Nace La Propaganda. Subtítulo Periódico Semanal Republicano. Dirixido por Fernando González Gómez. Redactores: Antonio Orellana Pereira, Pedro Fontenla Figueroa, Felipe B. Cordero Escalona e Buenhijo Pérez Sobrino (administrador). En marzo de 1896 co número do xornal regalou un retrato do Xeneral Rubín (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/rubin-homent-antero-evasio-redondela-3.html ). Editouse ata 1897-98.

 


1896. La Verdad, director e redactor Amador Pérez Sobrino. Redactor: Isidoro Queimaliños Queimaliños (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2022/06/isidoro-queimalinos-queimalinos.html ). Administrador: José Molinos Conde. No anteriormente nomeado “La Propaganda”, de ideas políticas opostas, foi bautizado como “La Mentira” e, as veces, como “La Cloaca”.

1896, xuño. Anúnciase a publicación dun xornal quincenal feminino, pero non hai constancia de que chegara a publicarse.


1897. La Coca e El Moscardón. Anúncianse as súas saídas pero non chegan a publicarse.


1898, febreiro. El Progreso. Director e administrador: Ramón Otero Milleiro.


1900, 5 de xaneiro. La Idea. Subtítulo Semanario Independiente, dirixido por Buenhijo Pérez Sobrino. Saía os domingos da imprenta de Dositeo Pérez Sobrino. Redactores: Manuel Amoedo Seoane, Juan Amoedo Seoane (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/amoedo-seoane-juan-redondela-1886.html) , Manuel Cacheiro Cardama, Claudio Contreras Valiñas (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/claudio-contreras-politico-troca.html ), Juan Manuel Otero Milleiro, Isidoro Queimaliños Queimaliños, Antonio Garrido Otero, José Moscoso... Era o semanario dos partidarios do marqués de Riestra, e rival do agrarista "La Opinión". Publicouse durante 18 anos, desaparecendo en 1918.

Ademais das seccións habituais nas vilas próximas (Soutomaior, Pazos de Borbén, Fornelos de Montes e Mos), tiña os seguintes correspondentes: En Río de Janeiro, José Figueroa Montero (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/figueroa-montero-jose-redondela-11-07.html ); en Pará, Manuel García Martínez e Severo Oliveira Crespo; en Manaos, Manuel Joaquín Garrido; en Santos, Faustino Figueroa; en Bahía, Francisco Cavadas Rocha; en Buenos Aires, Paulino Lamas; en Villa María (Arxentina), Silverio Bermúdez; en Rosario, José García Darriba; en Lisboa, Casimiro Movilla (Ver (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/movilla-rodriguez-casimiro-o-viso.html ) e Manuel Vidal Álvarez; e en Oporto, Jose Manuel Mouriño.

Por iniciativa deste xornal nas Festas da Coca de 1902 organizouse por vez primeira unha feira de gando con premios para os mellores exemplares.


 

1902, 12 de xaneiro. El Contribuyente. Subtítulo Semanario defensor de las sociedades de marineros, propietarios y labradores de este distrito. Editouse polo menos ata 1906. Dirixido por Alejo Real Soto. Redactores: Juan Manuel Otero Milleiro, Antonio Garrido Otero. Este xornal estaba ligado a asociación “Liga de Contribuyentes”, que dende abril ou maio de 1893, xa publicaba o “Boletín da Liga de Contribuyentes del Partido de Redondela”, tamén dirixido por Alejo Real Soto.


 

1906, 28 de febreiro. Gente Nueva! Tiña como redactores ao avogado Antonio Orellana Pereira e, ao aínda estudante de menciña, Telmo Bernárdez Santomé.


1909, xuño. Anúnciase a saída do semanario Los Jóvenes Turcos. Non hai constancia de que chegara a publicarse. Varios membros do colectivo homónimo (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/03/partidos-politicos-de-principios-do-s-xx.html ) forman pouco despois a redacción de La Opinión.


1909, novembro. Aparece o xornal La Opinión. Subtítulo Semanario Independiente. Director: Heliodoro Rivas Rivas. Administrador: José Pereira Míguez. Redactores: Juan Amoedo Seoane, Joaquín Núñez de Couto, Antonio Orellana Pereira, Telmo Bernárdez Santomé e Claudio Contreras Valiñas. Tiña a súa propia imprenta na Praza Constitución. Oponse a "La Idea", semanario dos riestristas. Nos seus inicios era agrarista defendeu a candidatura do xeneral Rubín, maurista. Despois apoiaría o republicanismo de Juan Amoedo.

En xullo de 1911, o alcalde de Redondela, Buenhijo Pérez Sobrino, levou ao director deste xornal aos tribunais por calumnias no artigo titulado: “Cinismo perecino”. En 1913 alcanzou os mil trescentos exemplares. Aínda publicaba en 1916.

 


1912. La Cigarra. Subtítulo Periódico Literario. Xornal literario quincenal, contaba cos poetas Alejandro Adán, director, e Aurelio San Martín Sanvicente (Ver https://anecdotarioredondela.blogspot.com/2020/04/sanmartin-san-vicente-aurelio-redondela.html ).

1918. La Razón. A súa tirada era de 500 exemplares, e seguíase publicando en 1919.

1918, marzo. Redención. Xornal semanal anunciado como órgano das forzas anti- caciquís do distrito. En decembro de 1918 adica un número ao ilustre fillo da nosa vila, Fernando Alfaya, con motivo do seu ascenso a secretario do Consello de Instrución Pública. En xaneiro de 1919: administrador, José Rodríguez Cabaleiro; e redactor, Heliodoro Rivas Rivas.

1919, 29 de xuño. Redondela. Subtítulo: Hojita parroquial de Redondela y Villavieja. Imprimíase na imprenta de Dositeo Pérez Sobrino.

 


1920, 7 de novembro. Pimienta y Mostaza. O 3-4-1921 comeza a publicarse co novo nome de Ecos del Distrito e o subtítulo de Periódico independiente defensor de intereses generales. Dirixidos por Fernando González Gómez.



1923, 2 de setembro. Tramancazos. Subtítulo: Decano de la prensa de Redondela y el de mayor circulación. Este subtítulo xa deixaba claro o estilo satírico deste periódico, pois naquel entón era o único periódico da vila. Impreso na imprenta de Dositeo Pérez Sobrino. Dirixido por Amador Pérez Sousa. Colaboradores: Generoso Muíños Blanco, Antonio Criado, Luis Míguez Extremadouro (correspondente de El Pueblo Gallego), Antonio Extremadouro, Rogelio Rivero, Mario Canda e outros. Moitos asinaban con pseudónimos, como "Mexete", "Ante-eo" (Antonio Extremadouro), "Xan dos Zocos", "O Demo d`os Tras", "Choco", "Cantiño". Nun principio lerrouxista, logo galeguista.

 


1931, 8 de novembro. El Soplete. Subtítulo Se publica cuatro veces al mes mientras exista. Como o anterior periódico satírico. Naceu coa II República. Impreso na imprenta de Dositeo Pérez Sobrino. Director e propietario: Amador Pérez Sousa. Redactores: Generoso Muiños Blanco, Antonio Criado, Luís Míguez Extemadouro, Antonio Extremadouro, Fernando González Gómez, Manuel García Cabezas (pseudónimo Goal) e Fermín Feijoo Alfaya. Outro colaborador habitual era José María Blanco Alfaya (pseudónimo Blanal). Correspondentes en Soutomaior, Pontesampaio, O Porriño, Mos e Areas (Lugo). Tiña a súa redacción na rúa Ribeiro. Saía os domingos ata que, en novembro de 1932, pasou a ser quincenal. Deixou de publicarse o 9 de abril de 1933. Tomaba o nome de El Soplete. Semanario satírico. Soplará todos los sábados. Xornal que comezou a publicarse en 1924.

 


1933, 16 de abril. Terra!, editado polo Partido Galeguista de Redondela. Derradeiro xornal redondelán. Subtítulo: Órgano quincenario do Grupo Galeguista de Redondela. Imprimíase na imprenta La Popular, rúa Chariño 7, Pontevedra, e publicábase o 1º e 3º domingo de cada mes. Dirixido por Avelino Cal Fernández, voceiro do Grupo Galeguista de Redondela. Estaba escrito integramente en galego. Nel colaboraron Castelao, Paz Andrate, Otero Pedrayo, Bóveda... O último número sairía o 25 de xullo de 1933.

 



            Para rematar, comentar que o decano da prensa española, o Faro de Vigo, trasladou as súas instalacións en 1972 á Avenida de Redondela na parroquia de Chapela, onde segue a ser impreso na actualidade.


Outras publicacións.


195? Alvedosa. Tan só chegou a publicarse un número a principios dos 50.


1963. Éxodus. Publicado a principios dos anos 60. Dirixido por Antonio Soto López. Redactores: Luis Alfonso Pereira Fernández, José Gesteira Pazos, Jesús Pérez Varela, José Álvaro Paz Núñez, José Luis Martínez Contreras, Jesús Olimpio Giráldez Lera i Eduardo Soto López.


197? Abrente. Boletín da Asociación de Veciños de Redondela, primeira asociación veciñal do Concello, recollía as súas inquedanzas e reivindicacións.


1985 O Voceiro de Reboreda. Publicación da Sociedade Labrego Cultural de Reboreda que nace durante os actos de celebración do Día das Letras. Recollía información sobre a actualidade cultural galega e novas sobre a parroquia. A falta de participación fixo que fora esmorecendo ata a súa desaparición en 1988 por mor das obras do edificio da sociedade que paralizou as actividades da mesma.


1985, novembro. Prímeiros e Rabelos. Revista mensual adicada á escola e publicada pola Comisión de Ensino do Concello de Redondela.


1986. Nova Escola.

 


Autor: Juan Migueles

 
BIBLIOGRAFÍA
Internovas. Historias de Redondela (http://www.ipdca.com/internovas/). Prensa en Redondela 1883 - 1933. Luis Pereda
A prensa en Redondela. Aproximación histórica 1883-1933. Gonzalo Amoedo e Roberto Gil. Ed. Concello de Redondela. 2001.
Redondela, crónica dun tempo pasado. A Segunda República e o primeiro franquismo. Gonzalo Amoedo e Roberto Gil. Edicións do Castro 2002.
Arredor de nós. Historia da Policía Local 1863-2003. Gonzalo Amoedo López e Roberto Gil Moure. 2003. 
A nosa memoria. Vintecinco anos despois. 1975-2000. Sociedade Labrego Cultural de Reboreda. 
As Memorias de Manolo Barros. Autobiografía dun militante comunista. Gonzalo Amoedo. Edit. Fundación 10 de marzo.2006 
Galiciana- http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es => El Áncora, La correspondencia gallega (Pontevedra), El Combate Semanario republicano, Diario de Galicia, El Diario de Pontevedra, Hoja Oficial del Lunes, La idea moderna, La Integridad diario católico, Gaceta de Galicia Diario de Santiago, Eco de Galicia órgano de los gallegos residentes en las Repúblicas Sud-Americanas, La Libertad, El Progreso, El pueblo gallego, La revista popular
Na Biblioteca Nacional de España: www.bne.es => Diario oficial de avisos de Madrid, La Iberia (Madrid), El Nuevo régimen, La Correspondencia de España
La Voz de Galicia.
Faro de Vigo. Hemeroteca

No hay comentarios:

Publicar un comentario